Feel good - Thomas Gunzig

français ci-dessous

Thomas Gunzig is een Franstalig Belgisch schrijver die net als zijn soortgenoten maar weinig bekend is in het Nederlandstalig gedeelte van België. Boeken van hem werden al vertaald naar verschillende talen maar nog niet naar het Nederlands. Wat is dat toch met ons landje?

Gunzig werd in mei 2021 bekend bij de gelukkige volgers van Thomize, één onderdeel van het Flirt flamand-programma, een samenwerking tussen Literatuur Vlaanderen en de Foire du Livre de Bruxelles, en was ook te gast in een van de 11 geprogrammeerde Flirt flamand-gesprekken tussen Vlaamse en Franstalige Belgische auteurs en die nog steeds digitaal te bekijken zijn op de gelijknamige website. Dankzij Thomize is ook deze lezeres overstag gegaan om het laatste boek, Feel good, van Gunzig te lezen. 

Het boek is een satire op het genre waarnaar het vernoemd is, maar nog meer dan dat een grimmige sociale satire waarin de wanhoop en de miserie regelmatig van de bladzijden spat. In het eerste deel worden we meegenomen in het armoedige leven van de veertiger Alice, die altijd wel heel nipt - “tout juste” - de eindjes aan mekaar moet knopen en samen met haar zoontje Achille een precair leven lijdt dat met het minste zuchtje totaal verkeerd kan aflopen. Al in de eerste zin waarmee haar verhaal begint, wordt haar leven samengevat; Alice mist iets essentieels: 

« Les humains sont faits de trois choses : les os, les muscles et les souvenirs. Enlevez une de ces choses et c’est terminé. Enlevez une de ces choses et il ne reste rien. Celle dont il sera question ici s’appelle Alice. » 

Haar armoede is overgeërfd, dankzij enkele flashbacks lees je in welke omstandigheden ze is opgegroeid, hoe haar vader groot en sterk was als een paard en die haar rots in de branding was, en wiens dood door kanker zijn gezin in de echte armoede stortte. Ondanks haar gebrek aan middelen en steun vecht ze als een heldin elke dag met veel kracht om te overleven met en voor haar zoontje. 

In het tweede deel van het boek lees je het verhaal van de middelmatige schrijver Tom Petermans, wiens verhaal eveneens vanuit zijn perspectief wordt verteld. Nadat zijn vriendin een al met al liefdeloze relatie met hem uitmaakt, heeft ook hij – ondanks enkele redelijk goed ontvangen boeken, vele lezingen in het hele land en enkele schrijverscursussen op zijn palmares – nog maar weinig reserve om zijn leven op het goede spoor te krijgen. Door een op ongelooflijke wijze verkeerd gelopen actie van Alice die verschillende risico’s neemt om geld bijeen te krijgen om te overleven, leren zij en Tom elkaar kennen. 

Deze twee op het randje levende mensen komen samen en ontroeren, doen lachen en vechten om te overleven. Hoe kan een boek feel good zijn die zich in dergelijk armoedig milieu afspeelt? Gunzig slaagt er met brille in de levens van de hoofdpersonages in een donkere humoristische stijl weer te geven. De cadans die in het boek ligt door de vele herhalingen en opsommingen geven het boek tegelijkertijd een scherpte die je bij het nekvel grijpt. Het is een verhaal over zowel mensen aan de rand van de maatschappij als hoe het er in het bij wijlen elitaire en snobistische literaire wereldje aan toe gaat. 

Net als het verhaal dat binnen het verhaal wordt geschreven, voldoet het boek op zich aan de titel maar met venijnige randjes en stekels. Er zijn enkele mooie stukken waarin emoties, humor en kritiek op onze huidige maatschappij gericht op economische winst en die de zwaksten buitensluit, elkaar ontmoeten. Erg goed gedaan! Laat die Nederlandse vertaling maar komen. 

+++

Thomas Gunzig est un écrivain belge francophone qui, comme ses pairs, est peu connu dans la partie néerlandophone de la Belgique. Ses livres ont déjà été traduits en plusieurs langues, mais pas encore en néerlandais. Qu'est-ce qui se passe dans notre petit pays ?

Gunzig s'est fait connaître aux heureux adeptes de « Thomize », un théâtre via Whatsapp, en mai 2021, dans le cadre du programme Flirt flamand, une collaboration entre Literatuur Vlaanderen et la Foire du Livre de Bruxelles. Il était également l'invité d'une des 11 causeries Flirt flamand programmées entre des auteurs belges flamands et francophones, encore accessible en ligne sur le site web de Flirt flamand. Grâce à Thomize, cette lectrice a également décidé de lire le dernier livre de Gunzig, son roman Feel good de 2019. 

Le livre est une satire du genre auquel le titre réfère, mais plus encore, une satire sociale sinistre dans laquelle le désespoir et la misère tombent régulièrement des pages. La première partie s’agit de la vie précarisée d'Alice, une quarantaine qui doit toujours joindre les deux bouts de façon "tout juste" - et qui, avec son fils Achille, mène une vie misérable en pauvreté qui peut se terminer de façon totalement erronée au moindre soupçon. Dès la première phrase par laquelle commence son histoire; on voit qu’Alice manque quelque chose d’essentiel : 

« Les humains sont faits de trois choses : les os, les muscles et les souvenirs. Enlevez une de ces choses et c’est terminé. Enlevez une de ces choses et il ne reste rien. Celle dont il sera question ici s’appelle Alice. »

Sa pauvreté est héritée, grâce à quelques flashbacks on lit dans quelles conditions elle a grandi, comment son père était grand et fort comme un cheval, et comment la mort de son père entrainée par le cancer a plongé sa famille dans une véritable pauvreté. Malgré son manque de ressources et de soutien, Alice se bat chaque jour comme une héroïne pour la survie d’elle-même et de son petit garçon.

Dans la deuxième partie du livre, il s’agit de l'écrivain Tom Petermans. Lorsque sa relation avec Pauline prend fin après une vingtaine d’années, malgré quelques livres assez bien accueillis, de nombreuses discours dans tout le pays et quelques cours d'écriture à son palmarès - il n'a guère de réserve pour remettre sa vie sur le bon chemin. Par une action malencontreuse de la part d'Alice qui prend des différentes risques pour gagner de l'argent afin de survivre, elle et Tom parviennent à se rencontrer.

Ces deux humains vivant en marge de la société nous émeuvent, nous font rire et se battent pour survivre. Comment un livre peut être « feel good » dans un environnement aussi misérable ? Gunzig parvient à décrire génialement et en utilisant l’humour noir la vie de ses personnages principaux. A travers les nombreuses répétitions et énumérations, le livre a reçu un certain rythme, tant pointu que celui peut serrer la gorge de quelqu’un. C'est une histoire sur les personnes en marge de la société ainsi que sur le monde littéraire parfois élitiste et snob.

Le livre finit comme le titre le prévoit, bien vicieusement. Gunzig a écrit un roman dans lequel se confondent tant d’émotions, l’humour et la critique sur notre société visée sur la productivité et excluant les faibles. Très bien fait ! Ce livre mérite d’être traduit en néerlandais. 

Titel: Feel good

Auteur: Thomas Gunzig

Uitgever: Au Diable Vauvert

Jaar uitgave: 2019

--- Als jij een reactie post op dit bericht, krijg ik hier een melding van. Ik lees je reactie eerst voor ze onder deze blog publiek te publiceren. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt. Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen

Op de weg van Appia - Michaël Vandebril

Een heerlijke poëtische reiservaring

Michaël Vandebril werd duidelijk beïnvloed door de Romeinse en de Griekse klassieken van thuis uit. Zijn vader was namelijk reisgids in Italië, en zo leerde hij de beroemde antieke Via Appia kennen die loopt van de hoofdstad Roma tot aan Brundisium aan de zuidoostkust van het Italiaanse schiereiland, het huidige Brindisi.

Met zijn vriend Bart Pluym reisde hij in 2018 en 2020, vlak vóór de corona-epidemie, deze weg af. Het epische ‘capriccio’ reisgedicht dat hieruit is voortgevloeid, is dit boekje geworden, een prachtige uitgave, waarin de verzen van Vandebril worden afgewisseld met de tekeningen van die reisvriend.

Heel wat geschiedenis wordt samen met de reis verweven in deze poëtische reiservaring. Maar een lijst met eindnoten helpt de minder onderlegde lezer die betekenislagen te ontcijferen en laat je niet minder genieten van de prachtige taal.

Een klein voorproefje:

ga met mij reisgezel
over deze uitgesleten keien
van roma tot brundisium
ons wordt geen poëzie gevraagd
5 het is de oude weg die verzen schrijft
kom stenen spreek me aan
zing van herders hoeren en soldaten
wie daar prevelt onze naam

[…]

Ad pinum

[…]

het licht verschuift de velden
334 op wolkenritme we waden
door zijden heuvels
met voetstappen van jaren
volgen de levenslijn
op de palm van het land […]

Titel: Op de weg van Appia

Auteur: Michaël Vandebril

Tekenaar: Bart Pluym

Uitgever: Vrijdag

Jaar uitgave: 2021

--- Als jij een reactie post op dit bericht, krijg ik hier een melding van. Ik lees je reactie eerst voor ze onder deze blog publiek te publiceren. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt. Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen

Moederstad. Jakarta, een familiegeschiedenis - Philip Dröge

Een zoektocht naar een afkomst in een miljoenenstad

Een doerian, een soort tropische vrucht afkomstig uit Zuidoost-Azië, siert de cover van het laatste nieuwe boek van schrijver, onderzoeksjournalist en columnist Philip Dröge: Moederstad. Jakarta, een familiegeschiedenis. Een heel eind verder in het boek kom je te weten dat naar analogie met The Big Apple als bijnaam voor New York Jakarta wel eens “The Big Durian” wordt genoemd: de doerian blijkt gekend te zijn voor haar penetrante geur, een stekelige schil en dat ze slecht verteerd zou worden. En dat is dus ook van toepassing op Jakarta, van oorsprong een kleine stad aan de rivier Ciliwung maar nu uitgegroeid tot een miljoenenstad met een bevolking die bijna zo groot is als die van België (10,5 miljoen inwoners). 

In dit boek gaat Philip Dröge op zoek naar zijn voorouders die nagenoeg allemaal in Jakarta/Batavia gewoond hebben sinds de kolonisatie in 1618 door de eerste Nederlandse heerser in de Hollandse gouden eeuw, werkzaam voor de Verenigde Oost-Indische Compagnie: Jan Pieterszoon Coen.

Ook David Van Reybroeck nam die slimme politicus en handelaar in zijn laatste magnum opus Revolusi als startpunt. Waar Van Reybroeck voornamelijk inzoomt op de weerstand van de lokale bevolking tegen de Nederlandse kolonisatie in een aantal stadia aan het begin van de 20ste eeuw en die opstanden en de daaropvolgende onafhankelijkheid in een breder nationaal, regionaal en internationaal kader schetst, brengt Dröge hier een persoonlijk en familiaal verhaal, een vertrekpunt waarin de grotere politiek pas later betrokken wordt en zich tot de hoofdstad van de grote archipel beperkt. Het bredere plaatje van Van Reybroeck maakt het verhaal zeker voor Belgen toegankelijker. Want soms gaat de schrijver al uit van te veel affiniteit met de regio. 

Dröge heeft een scherp oog en slaagt erin een meeslepend verhaal te maken van het leven van zijn voorouders, die afkomstig zijn uit Europa, Java, China en Papoea. Ook hij neemt je mee tijdens zijn archieven- en veldonderzoek. Door het ontbreken van wat duidelijkere kaarten, een stamboom van zo’n 300 jaar familiegeschiedenis en/of fotomateriaal (een dure keuze voor een uitgeverij) blijft het soms moeilijk je overzicht te bewaren of je een goed beeld te vormen van waar naar waar hij reist, en hoe zijn zoektochten er juist uitzien. Het blijft zo wat droge kost (pun intended) op z’n Vlaams gezegd. 

Dröge vermengt zijn familiegeschiedenis met het ontstaan, de ontwikkeling en de steeds uitdijende groei van Jakarta tot een miljoenenstad, dat ooit begon als het prinsdom Jacatra – genoemd naar de Javaanse prins Jayawikarta – en waar de Nederlandse VOC ooit begonnen was met slechts één pakhuis. Dat huidige Jakarta komt zeker chaotisch over, maar ook levendig en indrukwekkend, wat ook de nieuwsgierigheid schraagt naar het leven in die stad vandaag. Hoe is de koloniale stempel nog terug te vinden in deze metropool in een middeninkomensland en waarin verschillende religiën naast elkaar worden beleden? (De islam is de grootste godsdienst, maar is geen staatsgodsdienst.) Had de VPRO hem ook niet kunnen volgen om een reportage te maken bij zijn verhaal? 

Het is wat wennen aan zijn stijl die wel heel detaillistisch is, maar niet altijd even narratief. Zijn familieleden worden niet altijd levende personages maar worden vooral verklaard vanuit een standpunt van vandaag, er wordt wat te veel teruggekeken op wat is geweest en vooral ook veel vermoed. Die vage plekken in de geschiedenis zijn onvermijdbaar maar zo blijft het verhaal jammer genoeg ook af en toe vaag. Hierin zit waarschijnlijk de aard van de journalist die zijn feiten enkel voor zich laat spreken als hij er pas 100% van overtuigd is. En dat was met deze familiegeschiedenis gewoon onmogelijk te verifiëren.  

De grote verdienste van dit boek van Dröge is naast het aantonen van de verwevenheid en de betrokkenheid van heel wat (Indo-)Nederlanders met de oud-kolonie dat het de ogen opent voor de diversiteit van Jakarta/Batavia en Indonesië in zijn geheel en door de eeuwen heen, en vooral ook de vermenging van Europees en Aziatisch bloed zonder dat mensen er zich zelfs bewust van zijn. Uit Revolusi leer je dat Indonesië het derde grootste land ter wereld is qua inwonersaantal en qua grootte bijna een continent. Jakarta is dan weer eeuwen een magneet geweest voor magistraten, handelaars en gelukszoekers van zowel het ‘Nederlandse moederland’ als uit China, Japan, en uit de eigen regio. 

De welvaart van Nederland werd gemaakt door de specerijen- en koffiehandel via hun koloniale Indiëroute (net zoals die van de Belgen uit haar Congolese kolonie). Boeken over deze geschiedenissen stillen ongetwijfeld de honger naar kennis die te lang niet of toch veel te weinig onderwezen en onderzocht geweest is.

Titel: Moederstad. Jakarta, een familiegeschiedenis 

Auteur: Philip Dröge

Uitgever: Unieboek, Spectrum

Jaar uitgave: 2021 

--- Als jij een reactie post op dit bericht, krijg ik hier een melding van. Ik lees je reactie eerst voor ze onder deze blog publiek te publiceren. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt. Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen

Angstige mensen - Fredrik Backman (buddyread)

Een buddyread die dit jaar nog op mijn lijstje stond, was Angstige mensen van Fredrik Backman. Ik heb dit boek samen gelezen met mijn leesvriendin Wendy. Zij las de Nederlandse vertaling door Edith Sybesma, ik las de originele Zweedse versie.

Met Wendy

 

Backman is beroemd geworden voor romans als Een man die Ove heet (verfilmd), Britt-Marie was hier, en voor een pareltje als En elke ochtend wordt de weg naar huis steeds langer. In die verhalen blijft hij dicht bij de personages die hij opvoert in hun dagelijkse omgeving en komen er belangrijke waarden aan bod als verbondenheid, solidariteit, respect, vriendschap en liefde, die hij verpakt in een lichte, humoristische, warme en tedere toon.

De verwachtingen van Wendy

“Ik heb al een aantal recensies voorbij zien komen en ja de meeste zijn zeer positief, vooral de humor speelt waarschijnlijk een grote rol in het verhaal. Ik hou wel van humoristische verhalen, de boeken van Anne-Laure Van Neer zijn verhalen die een lach op mijn gezicht toveren, maar ik mag zeker niet in de vergelijkingsmodus geraken en wil dit verhaal op me af laten komen. Zelf heb ik van deze auteur enkel de novelle ‘En elke ochtend wordt de weg naar huis steeds langer’ gelezen, de schrijfstijl sprak me toen zeker aan en vooral de emoties raakten me als lezer.”

De inhoud

De plot van dit verhaal is in feite een pastiche op een misdaad: een debutant bankrover wordt naar zijn misdaad gedreven door de sociaaleconomische situatie waarin die zich bevindt. Als reactie daarop valt de rover binnen in een appartement waar net een bezichtiging bezig is, die vervolgens in een gijzeling uitmondt.

Als de gijzelaars uiteindelijk het appartement mogen verlaten, blijkt het leeg te zijn. Door de betrokkenen te verhoren, moeten twee lokale politie-inspecteurs er zien achter te komen wat er nu juist gebeurd is, maar niemand lijkt volledig de waarheid te spreken. De twee agenten van het stadje waar de zaak voorvalt, komen naar voor als een soort lichtgelovige niet al te snuggere Jansen en Janssen (uit Kuifje) en runnen hun station als een soort familiebedrijf. Ze zijn vader en zoon en daardoor is hun werkrelatie ook erg beïnvloed.

Wendy:

“Angstige mensen wordt op de cover aangeprezen als een meeslepende roman en dat klopt helemaal. Al was het voor mij eerder een diesel dat op gang moest komen, door de start moest ik me heen worstelen. Lagen mijn verwachtingen te hoog door de vele vijf sterren-recensies? Ik moest een aantal lange zinnen toch een aantal keer herlezen en voor mij als lezer kwam het boek haast met momenten kinderlijk over.

Maar eens de auteur de verschillende personages samenbrengt met als decor het appartement kwam er een zeker ritme in het verhaal. Dialogen die met momenten hilarisch zijn maar ook broos en eerlijk, met als hoofdthema ouderschap, de twijfel en onzekerheid van elke ouder waar menig lezer zich wel zal in herkennen. Deze levenswijsheden brengt de auteur met mooie metaforen en korte stukjes die haast poëtisch aanvoelden en waar je als lezer enkel bewondering voor kan hebben.

‘Want dat is de taak van een ouder: schouders zijn. Waar de kinderen op kunnen zitten als ze klein zijn. Waar de kinderen op kunnen zitten als ze klein zijn, zodat ze de wereld kunnen zien, waar ze op kunnen staan als ze groot zijn, zodat ze de wolken bereiken, waar ze af en toe op kunnen leunen als ze wankelen en weifelen.’"

Nathalie:

“De gijzelaars blijken onderling meer met elkaar verbonden te zijn dan wat het begin van het boek doet vermoeden. Het groepsgevoel en de solidariteit onder hen blijkt in het verloop van het verhaal te vergroten, wat uiteraard mooi is maar ook een beetje melig en misschien wel onrealistisch? Elk personage leer je beter kennen, en wordt ingevuld door de auteur.

De absurditeit van sommige gebeurtenissen in een nochtans heel dagelijkse setting passen echter soms zoals een tang op een varken om er overtuigd en echt geraakt door te worden.”

Onze conclusie

Wendy:

“De absurde situaties, de excentrieke personages en meerdere plotwendingen vallen als een puzzel in elkaar met een einde die de cirkel van deze vertelling mooi afsluit.

Het leven, mensen staan centraal doorheen het verhaal dat echter meer kan gezien worden als een fabel en meerdere keren spreekt de verteller de lezer aan en durft wel eens met het vingertje te wijzen. Toch blijft het niet bij levenswijsheden of herkenning, wending na wending werd ik meerdere keren op het verkeerde been gezet waardoor het verhaal een soort nieuwsgierigheid bij me opwekte en ik het boek niet kon wegleggen.

Ik ben blij dat ik dit boek als buddyread heb gelezen en niet heb opgegeven want het verhaal blijkt meer dan het begin laat uitschijnen.”

Nathalie:

“Backman slaat soms wat te veel door in zijn drammerigheid en zijn prekerigheid. In dit boek is het zeker te veel doorgeslagen in die richting. Vorige boeken van hem waren subtieler en eleganter.

Stilistisch is hij ook niet altijd even sterk. Zijn verhaal voelt niet altijd even spontaan en doorleefd aan, eerder nogal ver gezocht.

Maar het is geen probleem om je goed te voelen als je de laatste bladzijden van dit boek hebt omgeslagen, ook al vormen angst en onzekerheid een rode draad doorheen het boek. Het adagium ‘Alles komt goed’ is op dit boek zeker van toepassing. Voor mensen die een mooi feelgood boek zoeken, is dit een aanrader.”

Titel: Angstige mensen - Folk med ångest 

Auteur: Fredrik Backman

Vertaler: Edith Sybesma

Uitgever: Bokförlaget Forum - Querido

Jaar uitgave: 2019, Zweden; 2020, Nederland 

--- Als jij een reactie post op dit bericht, krijg ik hier een melding van. Ik behoud me het recht voor om je reactie te bekijken alvorens ze te publiceren. Als jij anoniem een reactie achterlaat, gelieve dan met je voornaam te tekenen zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt.

Volg mijn blog hier. 

Angstige mensen - Fredrik Backman

Te ver gezocht

 

De plot van dit verhaal is in feite een pastiche op een misdaad: een debutant bankrover wordt naar zijn misdaad gedreven door de sociaaleconomische situatie waarin die zich bevindt. Als reactie daarop valt de rover binnen in een appartement waar net een bezichtiging bezig is, die vervolgens in een gijzeling uitmondt.

De gijzelaars blijken onderling meer met elkaar verbonden te zijn dan wat het begin van het boek doet vermoeden. Het groepsgevoel en de solidariteit onder hen blijkt in het verloop van het verhaal te vergroten, wat uiteraard mooi is maar ook een beetje melig en misschien wel onrealistisch? Elk personage leer je beter kennen, en wordt ingevuld door de auteur.

Als de gijzelaars uiteindelijk het appartement mogen verlaten, blijkt het leeg te zijn. Door de betrokkenen te verhoren, moeten twee lokale politie-inspecteurs er zien achter te komen wat er nu juist gebeurd is, maar niemand lijkt volledig de waarheid te spreken. De twee agenten van het stadje waar de zaak voorvalt, komen naar voor als een soort lichtgelovige niet al te snuggere Jansen en Janssen (uit Kuifje) en runnen hun station als een soort familiebedrijf. Ze zijn vader en zoon en door deze relatie blijkt hun werk erg beïnvloed te zijn.

De absurditeit van sommige gebeurtenissen in een nochtans heel dagelijkse setting passen soms zoals een tang op een varken om erdoor overtuigd en echt geraakt door te worden. Maar het is geen probleem om je goed te voelen als je de laatste bladzijden van dit boek hebt omgeslagen, ook al vormen angst en onzekerheid een rode draad doorheen het boek. Het adagium ‘Alles komt goed’ is op dit boek zeker ook van toepassing.

Backman is beroemd geworden voor romans als Een man die Ove heet (verfilmd), Britt-Marie was hier, en voor een pareltje als En elke ochtend wordt de weg naar huis steeds langer. In die verhalen blijft hij dicht bij de personages die hij opvoert in hun dagelijkse omgeving en komen er belangrijke waarden aan bod als verbondenheid, solidariteit, respect, vriendschap en liefde, die hij verpakt in een lichte, humoristische, warme en tedere toon.

Backman slaat soms wat te veel door in zijn drammerigheid en zijn prekerigheid. In dit boek is het zeker te veel doorgeslagen in die richting. Vorige boeken van hem waren subtieler en eleganter. Stilistisch is hij ook niet altijd even sterk. Zijn verhaal voelt niet altijd even spontaan en doorleefd aan, eerder nogal ver gezocht.

Ik las dit boek in het Zweeds. De Nederlandse vertaling werd gemaakt door Edith Sybesma.

Titel: Angstige mensen - Folk med ångest 

Auteur: Fredrik Backman

Vertaler: Edith Sybesma

Uitgever: Bokförlaget Forum - Querido

Jaar uitgave: 2019, Zweden; 2020, Nederland 

--- Als jij een reactie post op dit bericht, krijg ik hier een melding van. Ik behoud me het recht voor om je reactie te bekijken alvorens ze te publiceren. Als jij anoniem een reactie achterlaat, gelieve dan met je voornaam te tekenen zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt.