Eindejaarslijstjes 2022

Ik ben er weer in geslaagd om een aantal titels in lijstjes te zetten die ik van harte kan aanbevelen. Ik heb 24 titels in vier categorieën onderverdeeld, titels op alfabetische volgorde:

ROMANS die zijn blijven hangen

• A ghost in the throat - Doireann Ní Ghríofa
• Aleksandra - Lisa Weeda
• De draaischijf - Tom Lanoye
• De gelijktijdigheid der dingen - Frouke Arns
• Kwetsbaar - Tatiana de Rosnay
• Tijl - Daniel Kehlmann
• Verzamelde werken - Lisa Sandgren

BEELD- EN AUDIOBOEKEN met een plus

• Morris. De jongen die de hond vond - Bart Moeyaert en Sebastiaan Van Doninck
• nIets - Gaea Schoeters en Gerda Dendooven

KORT is sterk en scherp (novellen, kortverhalen)

• De goede zoon - Rob van Essen
• Dit soort kleinigheden (Small things like these) - Claire Keegan
• Jij bent mijn vingers - Nele Baplu
• Mothering Sunday (Moeders' zondag) - Graham Swift
• Op jouw bruiloft (The member of the wedding) - Carson McCullers
• Vaders die rouwen - Carmien Michels

POEZIE is geweldig en cool 

• Call us what we carry - Amanda Gorman
• Doe het toch maar - Babs Gons
• Geef me nu eindelijk wat ik al had - Herman de Coninck
• Komijnsplitsers - Marieke Lucas Rijneveld
• Libretto - Peter Holvoet-Hanssen
• Tussentaal - Esohe Weyden

NON FICTIE en een KALENDER van betekenis

• Between the world and me - Ta-Nehisi Coates
• Het warmtefort - Marieke Lucas Rijneveld
• Gutmensch Scheurkalender - Gemaakt door Linda Polman, Saskia Kunst en Saskia Pfaeltzer, uitgeverij Jurgen Maas

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Your reaction will become visible after I will have approved it. Votre réaction devient visible après que je l'aurai approuvée.

Gelezen in oktober en november 2022

Kort literair

Jij bent mijn vingers - Nele Baplu

Lees mijn bespreking hier.

Brandingen - Paul Verrept

Een novelle over de on(be)grijpbaarheid van de liefde.

Knap klein verhaal, mooie taal.
Gestileerde, staccato zinnen.
Iets te weinig narratief.

Gelezen voor de Lezersjury Antwerpen Leest van De Bronzen Uil 2022 

Romans 

Honingeter - Tülin Erkan

Lees mijn bespreking hier. 

Gelezen voor de Lezersjury Antwerpen Leest van De Bronzen Uil 2022 

Aleksandra - Lisa Weeda

Lees mijn bespreking hier. Read my review here.
Gelezen voor de Lezersjury Antwerpen Leest van de Bronzen Uil 2022.

821 mensen die er ook toe doen - Anna van der Kruis

Knap geschreven korte verhalen met een ingenieuze rode draad maar te moeilijk om door meegesleept te worden. Snel vergeten vanwege de veelvoud aan perspectieven jammer genoeg, en moeilijk om door te lezen.

Gelezen voor de Lezersjury Antwerpen Leest van De Bronzen Uil 2022 

De gelijktijdigheid der dingen - Frouke Arns

Rakend en relevant, twee vluchtelingenverhalen ingenieus in elkaar verweven, vergelijkingspunten zoekend. Inlevend. Ik werd als lezer volledig in het verhaal meegezogen, zowel de herkenbare elementen uit het nieuws over Syrië in 2013 -  2014, als het verhaal van Helena, die als interne ontheemde (“Heimatvertriebene”) naar het land van de bezetter moest vluchten ten tijde van W.O. II en verschillende keren werd uitgespuwd, en daarna door haar liefde te volgen in Noorwegen belandde. Later een groot verlies als trauma. Het vluchten via de ‘Arctische route’ dat minder bekend maar niet zonder minder gevaar is voor Nizar, de Syrische vluchteling. Een groots verhaal, uitgesponnen over iets meer dan 200 blz. over verschillende werelden. 

Toch gaat het maar over 1 dag waarin twee mensenlevens elkaar ontmoeten. Elk met een andere achtergrond, die in elkaar iets herkennen. Het verhaal dekt verschillende thema’s tegelijkertijd: spijt, weemoed, herinneringen, rouw, enz. Vlot te lezen, niet te complexe maar veelzeggende taal. Maar heel goed over nagedacht! Heel hard de moeite waard. 

Gelezen voor de Lezersjury Antwerpen Leest van De Bronzen Uil 2022 

Kwetsbaar (Moka) - Tatiana de Rosnay

Lees mijn bespreking hier. Lisez mon critique ici. 

Diepdiepblauw - Nikki Dekker

Knap geconstrueerde roman en mooie taal over moeilijke relaties, een verlangen naar een persoon die al iemand anders heeft, wisselende liefdes, coming of age en het lesbisch zijn, en hoe dit in de buitenwereld gepercipieerd wordt. Soms prachtige zinnen maar de verschillende sprongen en het persoonlijke verhaal maken het voor mij moeilijk om door te lezen. Het is wel een vernieuwend boek. 

Gelezen voor de Lezersjury Antwerpen Leest van De Bronzen Uil 2022 

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Your reaction will become visible after I will have approved it. Votre réaction devient visible après que je l'aurai approuvée.

Kwetsbaar (Moka) - Tatiana de Rosnay

Pour le français, voir en dessous

Over het schuldgevoel van een moeder

Tatiana de Rosnay is een Frans – Engelse schrijfster en schrijft haar werk beurtelings in het Engels en het Frans. Voor de vertalingen tussen beide talen doet ze beroep op vertalers van buitenaf. Ze is ondertussen al aan haar twaalfde boek toe, maar ik las onlangs haar roman Kwetsbaar of de in het Frans geschreven titel Moka uit 2007. In 2016 werd dit boek verfilmd door Frédéric Mermoud.

In Kwetsbaar maken we kennis met Justine, een Franse freelance vertaalster die getrouwd is met de Engelse architect Andrew. Ze krijgen het slechte nieuws dat hun 13-jarige zoon Malcolm geschept werd met een auto en in coma is beland. Hun leven is van het ene op het andere moment ingestort. In het boek is het enkel het perspectief van de ik-persoon, Justine, die aan bod komt. Hoe de andere personages zich gedragen en reageren, lees je enkel door haar ogen, wat dus een onvolledig verhaal is. Er blijven zo ook dingen in het ongewisse. Justine draagt als moeder een groot schuldgevoel met zich mee en laat zich daardoor leiden. 

Terwijl Andrew lijkt te berusten bij het politieonderzoek dat is van start gegaan, start Justine haar eigen zoektocht naar de dader en naar hoe en waarom het ongeval is kunnen gebeuren. Beide partners groeien uit elkaar en kunnen nog maar moeilijk met elkaar communiceren. Verdriet, onbegrip, frustratie en wrok zijn door het boek heen geweven. Daarnaast worden de Franse en de Engelse cultuur tegenover elkaar gezet, de Franse heftigheid tegenover de Britse gereserveerdheid. Ook de families van beide partners worden beschreven. 

Justine is nogal een eigenwijs karakter en heeft snel haar (voor)oordelen klaar over de personen die ze tegenkomt en die ze maar moeilijk kan veranderen. Als ze mensen leert kennen, heeft ze daar snel een negatief gevoel bij dat ze later dan soms moet bijstellen. De Justine die je als lezer leert kennen, komt eigenlijk niet zo sympathiek over in haar verdriet over haar zoon. Maar welke ouder zou daarom malen natuurlijk?  Ze kan in deze periode moeilijk over zichzelf reflecteren, maar wel over de anderen om haar heen. Justine heeft soms behoefte aan routine door haar werk terug aan te vatten enerzijds en actie door te gaan zoeken naar de daders anderzijds. Er zit een literaire spanning in deze zoektocht, maar deze slaat niet om naar een op hol geslagen misdaadverhaal.   

De ontreddering waarin het gezin zich bevindt, is enorm goed neergezet en lijdt tot verdriet en moeilijk verteerbare scènes. Nergens schuilt er meligheid doorheen die droefenis. Misschien is het einde van het boek enigszins nogal toevallig bijeengezocht, toch blijft dat ook open en biedt dit geen volledige oplossing voor de personages, ook al biedt het een einde aan de zoektocht van Justine, dat dan weer wel. De frustratie van het langdurige proces komt naar voor in het traag op gang komen van de verhaallijn. Ook zou je er zwaarmoedig van kunnen worden, maar is dat toch niet helemaal het geval. Of wat er allemaal kan gebeuren in het rouwproces na een verkeersongeval. 

Tatiana de Rosnay heeft met Moka een sterk boek geschreven dat naar het schijnt in het Frans nog beter is omdat daarin de culturele verschillen en de verschillende associaties nog beter uit de verf zouden komen. Haar bestseller Sarah’s Key (Haar naam was Sarah) schreef ze oorspronkelijk in het Engels, dat zich nochtans in Parijs afspeelt. Goed om weten als ik dit boek ook ooit ter hand wil nemen. 

***

Le sentiment d’être coupable d’une mère

Tatiana de Rosnay est une écrivaine franco-anglaise et rédige ses ouvrages alternativement en anglais et en français. Pour les traductions entre les deux langues, elle fait appel à des traducteurs extérieurs. Elle en est à son douzième livre, mais j'ai récemment lu son roman de 2007, Moka, en néerlandais, « Kwetsbaar ». En 2016, ce livre a été filmé par Frédéric Mermoud. 

Dans ce livre, nous faisons la connaissance de Justine, une traductrice indépendante française mariée à Andrew, un architecte anglais. Ils apprennent la mauvaise nouvelle que Malcolm, leur fils de 13 ans, a été renversé par une voiture et est tombé dans le coma. Leur vie s'est bouleversée du jour au lendemain. Dans le livre, c'est uniquement le point de vue de la première personne, Justine, qui est abordé. La façon dont les autres personnages se comportent et réagissent, est seulement décrite à travers les yeux de Justine, ce qui rend l'histoire incomplète. Cela laisse également des choses en suspens. Justine, en tant que mère, porte beaucoup de culpabilité et se laisse guider par ce sentiment là. 

Alors qu'Andrew se semble résigner à l'enquête de police qui a commencée, Justine commence sa propre recherche du coupable et de comment et pourquoi l'accident a pu se produire. Les deux partenaires s'éloignent et ont du mal à communiquer entre eux. La tristesse, l'incompréhension, la frustration et le ressentiment sont tissés tout au long du livre. En outre, les cultures française et anglaise sont contrastées, la férocité française contre la réserve britannique. Les familles des deux partenaires sont également décrites. 

Justine est un personnage assez têtu et a rapidement des (pré)jugements sur les personnes qu'elle rencontre, qu'elle a du mal à changer. Lorsqu'elle apprend à connaître les gens, elle a rapidement des sentiments négatifs à leur égard qu'elle doit parfois corriger par la suite. Justine n’a pas l’air vraiment sympathique lorsqu’elle a du chagrin pour son fils. Mais bien sûr, quel parent se foutrait de cela ?  Elle a du mal à réfléchir sur elle-même pendant cette période, mais elle peut réfléchir sur les personnes qui l'entourent. Justine ressent parfois le besoin de routine en reprenant son travail d'une part et d'action en partant à la recherche des coupables d'autre part. Il y a une tension littéraire dans cette recherche, mais cette tension ne se transforme pas en une histoire de crime fulgurante.  

Le bouleversement dans lequel se trouve la famille est très bien décrit et mène à des chagrins et des scènes difficiles à digérer. Nulle part ne se cache de fausses émotions derrière cette tristesse. La fin du livre est peut-être un peu plus fortuite, mais ça aussi reste ouverte et n'offre pas une résolution complète pour les personnages, même si elle offre une fin à la quête de Justine. La frustration liée à la longueur du processus apparaît dans le lent démarrage de l'intrigue. L’histoire pourrait également causer la morosité, mais ce n'est pas tout à fait le cas. Il s’agit de tout ce qui peut se passer dans le processus de deuil après un accident de la route. 

Tatiana de Rosnay a écrit un très beau livre avec Moka, que je viens de lire en néerlandais. Elle a initialement écrit son best-seller Sarah's Key (Elle s'appelait Sarah) en anglais, qui se déroule néanmoins à Paris. A mémoriser si je veux un jour lire ce livre dans sa langue originale. 

Titel: Kwetsbaar/Moka
Auteur: Tatiana de Rosnay

Vertaler: Nini Wielink
Uitgevers: Editions Libra Diffusio (2007), Artemis (2010)

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Your reaction will become visible after I will have approved it. Votre réaction devient visible après que je l'aurai approuvée.