Gelezen in november 2021

Eén roman en één novelle

De meermin van Black Conch - Monique Roffey (Vier sterren)

Mijn bewierokende recensie van dit boek dat ik mocht lezen voor Orlando Uitgevers vind je hier.

Wat alleen wij weten - Elvis Peeters & Charlotte Peys (Vijf sterren)

Een pareltje dat een fijnzinnige vertelling is over liefde, afscheid en de veerkracht van jonge mensen, die laat zien dat verbeelding en verhalen van levensbelang zijn. Met tekeningen van Charlotte Peys. 

Twee poëziebundels en één poëzie-essay

Hogere natuurkunde - Ellen Deckwitz (Vier sterren)

Wat een geweldige bundel! Deckwitz spaart het beste tot het laatste en eindigt met een knallend slot. 
Bij het overlijden van haar Indische grootmoeder ontdekte Ellen Deckwitz dat ze de enige in haar familie is die haar levensverhaal te horen heeft gekregen. Hogere natuurkunde - deels reisverhaal, deels mythe, deels getuigenis - is het resultaat van de talloze gesprekken die Deckwitz in de jaren daarna voerde met mensen wier wortels ook in voormalig Nederlands-Indië liggen. Ze kwam erachter dat ze niet het enige kleinkind is dat een familiegeheim op haar schouders torst.

Liefdesgedichten - Rumi. Geselecteerd door Deepak Chopra (Drie sterren)

Vertaald uit het Engels door Georges Hulskramer. Djelal Al Din Rumi is een 13de eeuwse Perzische soefi- mysticus en dichter, in religieuze kringen ook wel maulana of mevlana genoemd. Een klassiek wereldwerk van hem is de Meslavi. Deze bundel die ik als eerste lees, vond ik daardoor wat onder de verwachtingen met maar weinig uitschieters, maar de inhoud ervan is dan ook door handen van minstens twee vertalers gegaan. Ik vrees dan ook dat er veel van de betekenislagen onderweg verloren zijn.  

Cosmos, Texaco - Charlotte Van den Broeck & Ward Zwart (Vier sterren)

Cosmos, Texaco van Charlotte Van den Broeck en Ward Zwart is een poëzie-essay uit 2020 dat me stil heeft laten staan bij (wit)ruimte en prachtige tekeningen. Charlotte doet ons allerlei soorten ruimtes ontdekken in poëzie, van de onmetelijke kosmos via de eigen buurt en straat tot in het eigen comfortabele bed. En hoe de poëzie door die ruimte waarin ze ontstaat, beïnvloed wordt.

De vorig jaar te vroeg gestorven kunstenaar Ward Zwart hanteerde voor dit boek met verve zijn tekenmateriaal, potlood en houtskool, en brengt in slechts enkele schakeringen die verschillende ruimtes prachtig in beeld weer. De tekeningen brengen veelal een eenzaam, onbehaaglijk en/of een melancholisch gevoel naar boven.

Melancholie is een van de aspecten waarover wordt gereflecteerd in dit essay. De auteurs laten zich ten eerste leiden door Georges Perec's studie van ruimte (Espèces d'espaces, 1974). En daarnaast komen tal van andere dichters en gedichten aan bod. O.a. twee van mijn poëzie-helden, met name Ghayath Almadhoun en Peter Verhelst. Het moet allemaal nog even bezinken maar het is alvast een ganse ontdekkingstocht doorheen de wereld van de poëzie voor mij geweest, waar ik goed mijn aandacht moest bijhouden. Knap werk! 

Drie maal non-fictie 

Minjan - Margot Vanderstraeten (Vijf sterren)

Mazzel tov van Margot Vanderstraeten werd een internationale bestseller en kreeg vertalingen in verschillende talen. Minjan is het vervolg hierop dat zich liet schrijven door alle ontmoetingen die volgden op de publicatie en de talrijke lezingen over dit boek. Margot opende een wereld die voor velen gesloten blijft, en raakte een gevoelige snaar door haar vele gesprekken en persoonlijke reflecties over haar talrijke ontmoetingen neer te schrijven en de personen die ze opvoert met empathie en respect te benaderen, zonder haar kritische en oprechte blik als niet-gelovige observator te verliezen. Een aantal bekende maar ook onbekende personen passeren de revue in dit vervolgboek. En nog steeds ben ik niet in Hoffy's geraakt (corona iemand?), waar ik graag de keuken eens zou uitproberen! 

De plaag. Het stille knagen van schrijvers, termieten en Zuid-Afrika - David Van Reybrouck (Vijf sterren)

Het debuutboek van cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver David Van Reybrouck, dat ik hier aanprijs. 

De odyssee van Mohamed - Mohamed El Bachiri & David Van Reybrouck (Vier sterren)

Het vervolg op het succesvolle Een jihad van liefde. Mohamed El Bachiri blijft van veel wijsheid en liefde getuigen op een indrukwekkende manier. Lezen, deze twee dunne maar zo veel omvattende boeken! In samenwerking met David Van Reybrouck. 

--- Je reactie wordt zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt. 

Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen

De Plaag - David Van Reybrouck

Persoonlijk reisverhaal, onderzoek en geschiedenis in één geweldig boeiend boek

David Van Reybrouck, cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver, bracht zijn debuutboek De Plaag in 2001 uit, negen jaar voordat hij bekend zou worden met zijn alom bejubelde en prijzen winnende epos Congo – Een geschiedenis.

Ondertitel van dit iets minder bladzijden tellende niettemin ook veelomvattende boek: Het stille knagen van schrijvers, termieten en Zuid-Afrika. Van Reybrouck komt door zijn doctoraatsonderzoek over prehistorische archeologie een boekje tegen van de Zuid-Afrikaanse auteur Eugène Marais, The Soul of the Ape. Hij ontdekt dat deze hem tot dan toe onbekende naam, de enige Belgische Nobelprijswinnaar Maurice Maeterlinck ooit had beticht van plagiaat, in verband met La vie des termites van die laatste.

“Plagiaat, dat is toch nog een stap verder dan wetenschappelijk geen gehoor vinden. Dat is zoveel waardering voor je werk krijgen dat men het je niet meer gunt.”

Een paar jaar later, na het finaliseren van zijn proefschrift, vliegt Van Reybrouck naar Zuid-Afrika om zich aan deze kwestie te wijden die hem nooit meer verlaten had. Hij neemt ons in dit boek mee in zijn ontdekkingstocht en vertelt ons tegelijkertijd over zijn eerste confrontatie met het complexe Zuid-Afrika van het post-apartheidstijdsperk en de ontmoeting met tal van mensen daar.

Confronterend zijn zeker de grote verschillen tussen zijn contacten in de hoofdstad Pretoria enerzijds en zijn kennismaking met enkele Afrikaner ‘rednecks’ op het platteland anderzijds: “ons is blank en hulle is kaffers”. Net als in zijn latere werk waarin hij beroep doet op historische getuigenissen, blijft hij in deze gesprekken zo veel mogelijk de observerende buitenstaander en probeert hij mee te gaan in de verhalen van de mensen die hij ontmoet. In dit debuut komen zijn persoonlijke beschouwingen over wat hij hoort wel meer aan bod dan in Congo en in Revolusi, en voor welke ethische dilemma’s dit hem als toehoorder stelt.

Daarnaast voert de schrijver ons in de biografieën van zowel Maeterlinck als Marais in, en komen we op die manier meer te weten over vooral deze auteurs, evenals over het in de laat 19de eeuw in zwang zijnde wetenschappelijk onderzoek dat in dat tijdsperk nog vanuit andere perspectieven wordt gevoerd. Ook kan je in de relaties tussen de onderzoekers doorheen het verhaal de (post)koloniale dynamiek zien.

De persoonlijke beschouwingen, de schrijfstijl én de opbouw naar de ontknoping over het plagiaat maken van dit non-fictieboek een geweldig vlot en met vaart geschreven werk dat je maar moeilijk weg kan leggen. Het reisverhaal, de ontmoetingen en de verhalen die Van Reybrouck haalt uit zijn opzoekingen worden vlotjes aaneengeregen, en regelmatig komt ook de nodige humor het gefilosofeer doorgeschemerd. Al is dit debuut minder ambitieus van opzet dan de volgende boeken van de auteur is dit vooral een persoonlijk, boeiend en gepassioneerd gebracht verhaal om open in te gaan, en meer te leren over tal van zaken.

Van Reybrouck is van vele markten thuis. Hij schreef al historische fictie, literaire non-fictie, romans, poëzie, theater en academische teksten. In zijn werk zowel als in zijn engagement komen tot nu toe vooral de geschiedenis van de kolonisatieperiode, het klimaat en participatieve democratie als thema’s naar voor. In België is hij de stichter van het G1000-project, een platform voor democratische innovatie en inclusieve participatieve politiek en wordt hij in het buitenland als raadgever gevraagd als dergelijke projecten worden opgestart. Hij studeerde archeologie en filosofie aan de KU Leuven, haalde een Master aan de University of Cambridge in ‘World Archaeology’ en doctoreerde aan de Universiteit van Leiden.

Voor dit debuut werd hij genomineerd voor De Gouden Uil, en kreeg hij de Vlaamse Debuutprijs toegekend. Het werd vertaald in het Afrikaans, het Frans en ook in het Hongaars.

Titel: De Plaag
Auteur: David Van Reybrouck
Uitgever: De Bezige Bij
Jaar uitgave: 2001

--- Je reactie wordt zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt. Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen

“Loop ik die lege kerk in naar de eerste rijen of niet?”

Over Lees! het boekenfestival

Ik twijfelde er een lange tijd aan of ik naar Lees! zou gaan of niet want het programma werd nog lang aangevuld met lezingen en auteurs. En toen ik nog eens keek en ontdekte dat 6 november mijn dagje zou zijn, kocht ik direct maar een ticketje. Bleek later dat ik toch beter nog wat had gewacht misschien. 

De weg naar de Antwerp Expo is genoegzaam bekend, op een zaterdag “trammen” over de Belgiëlei doet je direct aan Minjan en Mazzel tov van schrijfster en journaliste Margot Vanderstraeten denken. Want op de sabbat is de orthodox joodse gemeenschap op weg naar (of van) de synagoge. Aan de ingang toonde ik voor de allereerste keer m’n Covid Safe Ticket, zonder enig probleem. Het plannetje van de hallen sloeg ik af, daar kan je zelfs zonder oriëntatiegevoel niet in verloren lopen.

Er waren inderdaad minder boekenstands dan anders. De verdeling in genres vond ik gemakkelijk en handig om sneller wat dingen te ‘skippen’ die me altijd al minder aanspraken. In de uitgebreide jeugdsectie keek ik even rond want daar bevonden zich ook de graphic novels, een genre waar ik bij de laatste Boekenbeurseditie nieuwe inspiratie opdeed en waar ik in de gewoonlijke boekhandels minder naar omkijk en er waarschijnlijk wat minder keuze van is. Mijn verzameling van de serie van Riad Sattouf, ‘De Arabier van de toekomst’, heb ik weer wat uitgebreid. 

Twee andere titels, waaronder een nieuwe van Judith Vanistendael, liet ik liggen wegens plaatsgebrek in mijn boekenkasten voor grotere boekformaten en moeten nog even wachten voor aanschaf. 

Vreemd genoeg zat er bij de signeertafel van de jeugdauteurs ook een bekende viroloog mee te signeren. Niets tegen Marc Van Ranst, integendeel, maar duidelijk een teken des tijds. De striptekenaar ernaast, Charel Cambré, bleek veel meer tijd nodig te hebben aan de rijen te zien. Ah ja, deze beroepsgroep drukt haar fierheid dan ook uit in een tekening i.p.v. een snelle professor-krabbel. 😉

De namen van de boekhandels sprongen er op deze eerste editie van Lees! vooral uit, in plaats van de uitgeverijen. Top ook dat de organisatie 11.11.11 nu een plaats kreeg op de beurs zelf, en de vrijwilligers niet buiten hoefden te staan op zoek naar bijdragen. Hopelijk kunnen ze volgend jaar ook weer van de partij zijn op ‘hun’ 11 november. 

De ruimtes voor de Boekathon met Tom De Cock en de auteurslezingen kregen door de overschot aan plaats een prominentere plek. Bent Van Looy, de presentator van het radio 1-Boekenfeest was niet aanwezig. Deze beide presentatoren verdienen een weelderige boekenkrans voor hun geweldige prestaties. En van de Van Looy-presentatoren verkies ik al langer 200% ook Bent. (Ik ben een radio-fan.) De ‘Auteurspodium’-ruimte was enorm groot. Hier wilde ik na de middag zijn, plaats in overvloed dus. Tijdens de middagpauze testte ik de catering weer eens uit. Ongetwijfeld goed bedoeld en in handen van Antwerp Expo maar ik blijf erop hameren dat die smakelijker en duurzamer moet én schappelijk geprijsd moet blijven. 

‘Toevallig’ wat auteurs tegen het lijf lopen was wat moeilijker deze keer (behalve als ze ook in de organisatie zitten, ha!). Ik heb de kans te baat genomen om Nathalie Briessinck te leren kennen, van wie ik haar twee gepubliceerde boeken al las. Aan de overkant bij de thrillers kwam Jan Van der Cruysse net aan. Ik hoopte ook even gedag te zeggen aan dichteres Charlotte Van den Broeck. Maar haar signeersessie viel echter samen met het ‘podium’ waarvoor ik er dus vooral was, die met David Van Reybrouck, Idesbald Goddeeris en Gie Goris als moderator.  

“Loop ik die lege kerk in naar de eerste rijen of niet?”, dat dacht ik toen ik er 5 minuten op voorhand ging kijken want de lampjes die er in de achtergrond hingen, deden het er wel wat op lijken. 

Na wat aarzelend schuifelen bleef ik toch maar ergens in het midden. De titel van het boek van Idesbald Goddeeris had ik niet meegekregen, bleek dit “Missionarissen. Geschiedenis, herinneringen, dekolonisering” te heten en zo dus wat linken te hebben met de boeken van David Van Reybrouck, zijn laatste “Revolusi” over de Nederlandse kolonisatie en de dekoloniseringsperiode van Indonesië,  en “Congo. Een geschiedenis.” De kerk en haar uitgestuurde missionarissen, in de kolonisatietijd zowel als erna, naast de huidige dekoloniseringsdebatten, waren dus ook het gesprekvoer. Er bleek enorm veel om over te praten, en ik bleef geboeid luisteren naar het – door hen zelf zo genoemde – ‘all white male’ panel. Enkele gesprekspunten noteerde ik snel in m’n gsm. Gie Goris ken ik al een langere tijd als moderator en journalist. Hij blijft een geweldig goede vragensteller. Later bedacht ik me nog dat ik er graag met een bepaalde schrijfster had gezeten die ongetwijfeld ook gretig had geluisterd, maar druk aan het werk bleek te zijn op een mooiere schrijfretraiteplek! Ik heb daar dus ook een gedachte gewijd aan Herlinde Leyssens. 

Het boek Revolusi ben ik na vooraf te hebben getwijfeld, toch nog op papier gaan kopen want een e-book kan je niet laten signeren, en deze kans om van een veel gelauwerde David Van Reybrouck een handtekening te vragen wilde ik wel erg graag grijpen. Ook al had ik wat zenuwen om van wal te steken aan dat tafeltje, dat gevoel herinnerde me achteraf dan weer aan vroegere Boekenbeursedities wat me blij maakte om dit opnieuw te voelen, en mijn bloed weer te laten stromen…  Het gevolg: een week later de serie Van ‘A’ tot ‘Z’: David Van Reybrouck op de site van VRTNU bekijken omdat je erachter komt te laat te zijn voor de livestream van de 10de verjaardag van de G1000 vanuit Brussel. De onderwerpen waarover hij schrijft, zijn zó pertinent en brengt hij ongemeen sterk en geëngageerd over.  

Het boek van Goddeeris vond ik jammer genoeg niet terug bij de Confituur-stand, en heb ik dan maar opgelijst voor de komende “Dag van de Confituur-winkels”, samen met een ander boek over ervaringen in Centraal-Afrika: Mijn leven als Mushamuka van Kris Berwouts. Met dank overigens aan blogger Wim Backx voor deze tip! Ik blijf boeken lezen die te maken hebben met deze regio, niet omdat ik er persoonlijk ooit geweest ben, maar omdat het zo ongemeen boeiend is en deze onderwerpen me blijven trekken. 

Uiteindelijk toch nog naar huis gekeerd met een ‘klein’ boekenstapeltje. De poëziebundel van Ellen Deckwitz, Hogere natuurkunde, gaat trouwens ook over verhalen en getuigenissen uit voormalig Nederlands-Indië. Daarnaast heb ik nog Miniapolis van Rob van Essen en Veronderstellingen van Annelies Verbeke aangeschaft. 

Lees! het boekenfestival: ik kom terug! 

--- Je reactie wordt zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt.

Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen

Le mystère Henri Pick (Het geheime leven van Henri Pick) - David Foenkinos

Een geestig en gevat boek met vaart en verrassende plotwendingen

Meerdere boeken van een zelfde auteur niet lang van elkaar lezen geeft je de gelegenheid om je een breder beeld te vormen van zijn of haar werk. Echt aan te raden! ‘Henri Pick’ is het vijfde boek van David Foenkinos dat ik nu gelezen heb. 

Lire plusieurs livres d’un.e même écrivain.e l’un après l’autre te donne l’opportunité de se créer un image plus profond de son travail. C’est vraiment un bon avis ! Le mystère Henri Pick est le cinquième et jusqu’à maintenant le dernier roman dans cette série lue de Foenkinos.

Het dorpje Crozon in de Finistère-streek in Bretagne, is ook wel gekend als ‘le bout du monde’, het einde van de wereld. Daar is de oude bibliothecaris, Jean-Pierre Gourvec, begonnen met een kleine bibliotheek ín de plaatselijke bibliotheek voor manuscripten die - en liefst veelvuldig - werden afgewezen door uitgevers. Zijn door hemzelf aangenomen assistente zet de bibliotheek verder na zijn dood. Een redactrice van uitgeverij Grosset gaat na er over te hebben gehoord,samen met haar schrijvende vriend langs als ze dit dorp waar ze is opgegroeid en haar ouders bezoekt. Samen vinden ze er tussen de vele afgewezen exemplaren één dat volgens hen een meesterwerk is. De naam die op de eerste pagina is gekrabbeld, is die van Henri Pick, een overleden dorpsgenoot. Zijn vrouw Madeleine blijkt nog te leven. De redactrice ziet het potentieel, promoot het bij haar collega’s en mag het na een contract met de weduwe uitgeven. Het boek groeit onverwacht uit tot een bestseller in Frankrijk en wordt zelfs tot in het buitenland toe vertaald.

Door de status van het boek komen levens en relaties van de Pick-nabestaanden onder druk te staan, krijgen deze personages nieuwe inzichten of nemen hun levens een andere wending.

A cause du statut du livre, les vies et les relations des descendants de Henri Pick sont mises sous pression, certains personnages se font des nouvelles réflexions ou leurs vies prennent une autre tournure. 

Weduwe Madeleine blijft nog het meest zichzelf. Ze is blij dat er een stukje verder leeft van haar man en zijn boek vele anderen plezier brengt. Met het geld dat dit succes oplevert, is ze veel minder bezig.

Dan is er de inkijk in de Franse boekenwereld en hoe het er aan toe gaat in de schrijvers- en uitgeverswereld als er zo’n succesboek met bijhorende hype verschijnt. De aanloop naar, de hype zelf, de verspreiding en de verkoop van het boek en de effecten lange tijd erna nog leveren heel wat leuke en boeiende beschrijvingen op. 

De reacties in de pers, en het uitspitten van de achtergrond van de onbekende en overleden schrijver Henri Pick nemen ook heel wat bladzijden in. Zo gaat er een kritische ex-journalist die zijn beste tijd gehad heeft, op zoek om te zien of er niets anders aan de hand is, want hij gelooft het verhaal dat de uitgeverij bij het boek heeft gegeven, niet al te erg. Hij gaat zich mengen in het dorpsleven van Crozon met alle gevolgen van dien. Dit personage heeft wel wat spektakelwaarde, toch wordt hij niet helemaal afgeschilderd als schandaaljournalist maar eerder als een gewone mens die door zijn vroegere ontslag weliswaar enkele onhebbelijkheden, zoals wat na-ijver en jaloezie heeft gekweekt, en niet zo’n vriendelijke mens meer is, omdat hij zijn leuke wereldje vroeger dan voorzien gedag heeft moeten zeggen.

Het boek is erg geestig, weliswaar minder gevoelig dan andere boeken van Foenkinos. Er zijn gevatte dialogen, en verrassende plotwendingen. Het grote geheim van Henri Pick wordt ontsluierd in de epiloog. De vele literaire referenties kunnen hopelijk veel lezers doen genieten. De vaart zit er zeker in!

Leestip: Feel good van Thomas Gunzig, een satire op de literaire (Franstalige) wereld, is wat gelijkaardig, echter niet vertaald naar het Nederlands.

Ce livre est très rigolo, certes moins sensible que des autres titres de Foenkinos (p.ex. Souvenirs, Charlotte). Les dialogues sont plein d’esprit, et il y a des rebondissements surprenants. Le grand secret d’Henri Pick est révélé dans l’épilogue. Tant de références littéraires peuvent aussi êtres admirées par les lecteurs. Le mystère Henri Pick offre une très bonne dynamique à savourer !

Suggestion à lire : Le livre Feel good de Thomas Gunzig est semblable à ce livre et aussi une satire pointue sur le monde littéraire (francophone).

Boek gelezen in het Frans. 

Het gezamenlijke artikel over onze ervaringen met het werk van David Foenkinos van Wil, Ine, Tea en mezelf is hier te lezen.  

Titel: Le mystère Henri Pick
Auteur: David Foenkinos
Uitgever: Gallimard
Jaar uitgave: 2016

--- Je reactie wordt zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt.

Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen

Herinneringen - David Foenkinos

Melancholie, ontroering en humor wisselen elkaar af in dit teder en subtiel geschreven verhaal.

Foenkinos verrast mij met een volgende roman van hem, dat nogmaals compleet anders is dan de eerste drie die ik al las.

Na Twee zussen, La délicatesse en Charlotte lees ik zijn boek Herinneringen. De verteller is de ik-persoon en vertelt over zijn leven. Hij is een jongeman die ervan droomt om schrijver te worden en zoekende is naar zijn plek in de wereld. Hij heeft een baan aangenomen als nachtwaker in een hotel in Parijs omdat hij denkt dat de nacht en zijn gasten hem inspiratie kunnen brengen, zoals zo vele nachtbrakende auteurs vóór hem. Toch vindt hij zijn eigen teksten te middelmatig, en heeft hij moeite om beslissingen te nemen.

De roman beslaat het biografische verhaal van de verteller en zijn familie, startende bij de dood van zijn grootvader, dat hij verweeft met herinneringen van familieleden, beroemdheden en al dan niet toevallige passanten aan bepaalde feiten uit hun leven. Die herinnering is dan telkens wel een associatie met het verhaal of de anekdote van het hoofdstukje dat voorafgaat. De kunstenares Charlotte Salomon waarover Foenkinos een andere roman geschreven heeft, komt zo ook aan bod in dit verhaal. De relatie met zijn ouders en grootouders is wel het belangrijkste aspect van het boek, hijzelf is ook op zoek naar liefde en kan geen goed voorbeeld nemen aan hen.

Zijn ouders hebben een ingewikkelde relatie met elkaar waarvan hij zich steeds het kind van de rekening heeft gevoeld. Na de dood van zijn grootvader brengen zijn vader en zijn ooms zijn grootmoeder onder in een bejaardentehuis, dit tegen haar eigen zin zowel als die van hemzelf. Dit wreekt zich dan ook verder in het boek, als de grootmoeder er uit eigen wil wegloopt en haar geboortedorp opzoekt waaruit ze door de Tweede Wereldoorlog heel plots werd weggerukt samen met haar ouders die er een ijzerwinkel runden en op de boer moesten om nog enigszins wat geld te kunnen verdienen. Zijn vader gaat nog meer lijden als tegelijkertijd zijn vrouw en moeder van de verteller, een pas gepensioneerde lerares, door het zwarte gat een depressie krijgt en er bij haar daardoor tijdelijk geheugenverlies optreedt.

Zomaar wat van de inhoud opsommen, doet eigenlijk afbreuk aan het prachtige proza en de emoties die doorheen dit boek waren. De beschouwingen zijn zowel komisch als ontroerend, en geven het dagelijkse leven van een familie, de routine en de absurditeit ervan, over verschillende generaties weer.

"De jaren verstreken, er waren oorlogen en muren en de twee oudste kinderen verlieten het huis".

"Ik was altijd gefascineerd door hun dagelijkse onderlinge ergernissen, en het heeft me een hele tijd gekost voor ik inzag dat het een soort melodramatisch spel was. Ze maakten ruzie, keken elkaar gemeen aan, en toch hebben ze nooit een dag zonder elkaar doorgebracht. De gebruiksaanwijzing van het onafhankelijke leven hebben ze nooit gelezen. De ruzies hadden als voordeel dat ze zeker wisten dat ze in leven waren. Waarschijnlijk sterf je sneller in echtelijke harmonie."

De jongeman die ons meeneemt in zijn leven, heeft een hart voor ouderen en zelf een nostalgische geest. Hij helpt zijn grootmoeder met herinneringen van vroeger te herbeleven, en kijkt ook filosofisch naar het leven. Uiteindelijk vindt hij zijn grote liefde, trouwen ze en krijgen ze zelfs een zoon samen. Maar blijft alles wel duren? Ook de liefde tussen een vader en een zoon zie je opbloeien en evolueren, een heerlijke noot die op het einde zeker blijft hangen.

Het boek is best ook ongrijpbaar want het is zeker fragmentarisch en anekdotisch opgebouwd: het bestaat uit allemaal korte stukjes die zijn bijeengebracht. Maar net op die manier maakt het de lezer deelgenoot van gedachten en observaties, die heel natuurlijk en spontaan overkomen. Zo klopt het dan weer wel. Foenkinos heeft vooral een tedere en subtiele schrijfstijl, die ook al in zijn andere romans aan bod kwam.

Titel: Herinneringen
Auteur: David Foenkinos
Vertaler: Liesbet van Nes
Uitgever: Meulenhoff
Jaar uitgave: 2013

--- Je reactie wordt zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt.


Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen

La délicatesse - David Foenkinos

Het hart als fort dat terug moet overwonnen worden

In deze roman heeft het hoofdpersonage dezelfde naam als ikzelf: Nathalie. Een vrij gewone Franse naam ook. Toch voelt dat altijd even vreemd aan, zeker als je vooraan een eerste voetnoot tegen komt die luidt als volgt: "Il y a souvent une nette tendance à la nostalgie chez les Nathalie". De voetnoten in dit boek zijn dan ook eerder van het toevoegende dan van het uitleggerige type. Dat is op z'n minst apart te noemen.

De Nathalie uit dit verhaal krijgt wel een heel specifieke karaktertekening mee. Nathalie wordt al snel weduwe in het boek, wat een enorm verlies en verdriet voor haar teweegbrengt. Maar ze is ook erg knap en valt op bij de mannen. Het valt Nathalie erg moeilijk om haar leven herop te bouwen. Haar collega's en vrienden kunnen haar nog heel moeilijk bereiken, Haar baas Charles probeert na een lange wachttijd bij haar in het gevlei te komen, maar dat komt amper aan bij haar. Het fort dat ze heeft opgetrokken rond haar hart, uit angst nog iemand te moeten verliezen, kan nog maar moeilijk bereikt worden. maar één man, de geëmigreerde Zweed Markus, die net omdat hij onhandig is en er niet uitzonderlijk knap en zelfs wat te gewoontjes uitziet volgens de meesten, iemand die bijna niet opvalt eigenlijk, lukt het wel omdat hij het net helemaal anders aanpakt.

De titel Delicatesse moest in het Nederlands wel behouden blijven voor deze roman, want op een delicate wijze probeert deze Markus Nathalie te veroveren. Het verhaal is niet heel erg uitgediept maar wel romantisch en tegelijkertijd licht humoristisch genoeg om aangenaam te zijn. De personages zijn niet eenduidig of zo, en er is ongetwijfeld veel tijd gekropen om dit verhaal neer te zetten wat waarschijnlijk simpeler lijkt dan het is. De kritiek die je hier en daar leest dat het vrouwelijke hoofdpersonage nogal cliché is geschilderd, is wat flauw omdat dit bij mij overkomt als zou geen enkele vrouw in de fantasie van een - mannelijke of vrouwelijke - auteur daarmee weg mogen komen. Door al twee andere boeken van Foenkinos te hebben gelezen, vind ik dat je mag beseffen dat hij alle soorten vrouwen mag neerzetten die hij in zijn hoofd heeft, en alle soorten mannen ook (die er ook niet allemaal goed vanaf komen).

Ik las dit boek in het Frans.

Titel: La délicatesse
Auteur: David Foenkinos
Uitgever: Gallimard
Jaar uitgave: 2009

--- Je reactie wordt zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt.

De meermin van Black Conch - Monique Roffey

Een mythisch, meeslepend en zinderend Caribisch verhaal

Monique Roffey (1965) is een Britse schrijfster met roots in Trinidad. Haar romans wonnen al verschillende prijzen en nominaties waaronder de Costa Book of the Year voor De Meermin van Black Conch (The Mermaid of Black Conch), haar zevende en laatste nieuwe boek uit 2020. Het boek combineert een oude legende van de Taíno, de inheemse bevolking van de Cariben die na de komst van Columbus aan het einde van de 16^e eeuw uitstierf door de ziektes die naar haar kust was gebracht, met echo’s en invloeden van Ernest Hemingway (Eilanden in de golfstroom en De oude man en de zee) en Pablo Neruda (het gedicht The Mermaid and the Drunks). Dat schrijft Romney zelf in haar dankwoord.

Die meermin is geen lieftallige zeemeermin uit de Disney-films maar een mooie jonge vrouw uit vroegere tijden die door de vervloeking van de andere vrouwen vanwege haar schoonheid en de begeerte die ze bij de mannen uit haar gemeenschap opriep, gedoemd is om eeuwenlang eenzaam als meermin in de oceaan te blijven rondzwerven. Als de genaamde Aycayia op een dag in 1976 uit het water opduikt, is dat door het getokkel van David, een eenvoudige visser, op een oude gitaar, die haar uit de wateren lokt rond het vissersdorpje Black Conch, ergens in de buurt van Jamaica.

Roffey beschrijft Aycayia heel precies en ontluisterend als volgt: 

Zeemos hing als een pluizige baard aan haar schouders, zeepokken groeiden op de bolling van haar heupen, haar torso was stevig en gespierd, bedekt met dunne schubben, alsof ze een pak van haaienhuid droeg.

De twee vallen direct voor elkaar. Maar doordat Aycayia door David meer en meer naar boven wordt gelokt, komt ze in aanraking met een boot met Amerikaanse sportvissers die haar na een hevige strijd gevangen nemen en ze daarna als trofee op de kade ophangen. Het lukt David de meermin te redden en haar bij hem thuis op te vangen en haar vertrouwen te winnen. Door zijn liefde en vertrouwen verandert ze op enkele weken tijd terug in de jonge vrouw die ze ooit was. Hun beider gevoelens kan de lezer halen uit de in volkse taal jaren later neergeschreven dagboekherinneringen van David, zowel als uit de poëtische ietwat mythische memoires van Aycayia zelf die de alwetende verhaalstem beiden afwisselen. Door deze perspectieven, stilistisch zo totaal verschillend van elkaar, bijeen te brengen worden de karakters levendig en meerlagig. Of de passie en het vertrouwen tussen de twee hoofdpersonages voldoende is om de eeuwenlange vervloeking ongedaan te maken, is een ander paar mouwen. Ook de spanning wordt in deze zinderende Caribische roman opgebouwd naar het einde toe.

Roffey weet haar verhaal slim te construeren en te verdiepen, en brengt verschillende thema’s aan zoals de kwestie van de imperialistische kolonisering en de gevolgen ervan, de seksualisering van de vrouw, en de kantelende relaties tussen mannen en vrouwen. Het is bovenal een verhaal van liefde en vriendschap. Vooral de vriendschap tussen de dove zoon van buurvrouw Mejuffrouw Rain, Reggie, en Aycayia, beiden buitenbeentjes die elkaar heel snel vinden, komt heel sterk en ontroerend over. De scène met de neer regenende vissen die Aycayia achtervolgen, blijft zeker lang op het netvlies plakken. Dit mythische verhaal is wonderlijk, meeslepend en overtuigend tot aan het einde toe. 

Titel: De meermin van Black Conch
Auteur: Monique Roffey 
Vertaler: Kees Mollema

Uitgever: Orlando
Jaar uitgave: 2021

--- Je reactie wordt zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Als jij anoniem een reactie achterlaat, wil ik je vragen met je voornaam af te sluiten zodat ik toch een idee heb van wie jij bent! Alvast bedankt. 

Kopieer deze link in je browser als je mijn blog wil volgen via follow.it: https://follow.it/villanathalieoverlezen