Lampje - Annet Schaap

Een lichtgevend magisch boek

Lang liet ik dit prijswinnend, en ondertussen toch al als klassieker gekend, boek liggen in mijn kast. De lokale leesclub bracht hier verandering in, een eerste boek voor 8+ stond op ons programma om te bespreken. En wat voor één! Ik was direct om voor dit boek, en nog eens om en om. Het boek, over een meisje met de bijnaam Lampje, blies me omver en deed en doet me nog steeds nagloeien. Ik las een vlot te lezen wervelend en spannend avontuur vanaf de eerste bladzijde. Als ik niet kon doorlezen, was het door het dagelijkse werk en de beslommeringen, niet omdat ik niet wilde.

Hoofdthema in dit boek is het anders zijn van de mensen rond jou te aanvaarden. De thema’s die de met dit boek debuterend auteur, en eerder al alom geprezen illustratrice, Annet Schaap, al dan niet even subtiel aansnijdt, zijn er niet minder om: de eenzaamheid van kinderen die gebukt gaan onder een omgekeerde ouder-kindrelatie en die de zorgverlener worden van de overblijvende ouder, rouwverwerking, analfabetisme, alcoholisme, kindermisbruik, uithuisplaatsing, enz.

Het geheel wordt echter lichter gemaakt door waar dat het meisje met de bijnaam Lampje ook komt, nadat ze moet verhuizen van haar aan alcoholisme lijdende vader en die haar verwaarloost (door de dood van zijn vrouw), ze licht brengt waar er duisternis heerst. Het Zwarte Huis waar ze wordt ondergebracht, leeft na een tijdje op en de personages rondom haar waar ze verbinding mee maakt, worden aangeraakt: Martha ontdooit en haar zoontje Lenny wordt verliefd op Lampje. Het monster waarvan eerst sprake blijkt een wezen te zijn dat eenzaam en verstoten is, en zich probeert te verdedigen tegen een naar zijn aanvoelen vijandige omgeving. Ook de verwilderde vol gegroeide tuin wordt uiteindelijk aangepakt en opgekalefaterd.

De vrees voor het Zwarte Huis, en daarna ook de eigenaar ervan, de Admiraal, vormt de dreigende sprookjesachtige factor. De referenties naar bestaande sprookjes zijn legio: natuurlijk die van De kleine zeemeermin, en bv ook Blauwbaard. Daarnaast zijn er heel wat magisch-realistische elementen die het geheel niet erg realistisch doen lijken, hoewel het nooit een probleem is geweest om in het verhaal te blijven en in de gecreëerde wereld terug te keren. Het is zeker en vast een wereld, vol met fantasy, die aanslaat bij de bedoelde doelgroep. En tegelijkertijd met zo vele lagen die je kan bespreken met iets oudere kinderen. Het doorzettingsvermogen en de nieuwsgierigheid van Lampje die haar lef geven, zijn dan weer goede voorbeelden voor volwassenen om van te leren en over te nemen, waaronder ook ondergetekende!

De opbouw van het verhaal is als dat van een misdaadverhaal: de perspectieven van de verschillende personages komen aan bod, er spelen zich synchrone scènes af, er wordt teruggekomen op verschillende situaties door verschillende personages, enz. Dat maakt het geheel spannend waardoor je telkens de volgende bladzijde wilt omslagen, en is het ook geen wonder dat er zeven jaar na de publicatie al een serie én een film zijn gemaakt van dit boek. Tientallen vertalingen zijn er ook al verschenen. En binnenkort komt er nog een speciale theaterbewerking in de Vlaamse zalen door Theater FroeFroe en Johnny MUS.

De taal is wonderlijk mooi, en zit tjokvol metaforen om de dingen te beschrijven. De pen van Annet Schaap speelt met licht en donker zowel in haar tekst als in haar prachtige tekeningen. Wat ook straf is, is dat alle personages, ook de “slechte”, en soms slechts met enkele zinnen, een backstory krijgen, en je de motieven van hun daden beter gaat begrijpen. Schaap eindigt haar boek op een manier waardoor ik gelukkig dit nochtans sombere en duistere boek met een zucht van opluchting dichtsloeg. Lampje raakte een snaar bij mij die nog wel even zal blijven natrillen.

Titel: Lampje 

Auteur: Annet Schaap

Uitgever: Querido

Jaar: 2017

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Your reaction will become visible after I will have approved it. Votre réaction devient visible après que je l'aurai approuvée.

Gelezen in juli en augustus 2024

Romans

• Voyeur - Naima Al Bdouini: mijn leeservaring over dit boek
  
  
• De randen - Angelo Tijssens: Door de vele jubelende reacties had ik hier misschien te veel van verwacht. Nog altijd een mooi boek, maar de stijl en de mengeling van perspectieven lag me toch niet helemaal.
  
  
• Mr Loverman - Bernardine Evaristo: Een heerlijke roman van deze geweldige Engels-Nigeriaanse prijzen winnende schrijfster. Ik hou van haar schrijfstijl, en dit tweede boek getuigt evenals haar Booker prize winnende boek "Girl.Woman.Other" van 2019 van de diversiteit waarover ze al een tiental romans lang schrijft.
👉 De hoofdpersoon, Barry, is een 74-jarige Antiguaanse man die zich gesetteld heeft in Hackney, Londen met zijn vrouw, ook van Antigua afkomstig, Carmel(ia). Hij heeft ook al 60 jaar lang een relatie met zijn vriend en zielsverwant Morris, zelfs sinds zijn kindertijd. Zijn jarenlange huwelijk met zijn vrouw staat eindelijk na zoveel tijd op springen, en hij wordt voor keuzes gezet die hem ook onzeker en angstig maken omdat deze heel wat reacties zouden kunnen losweken van de gemeenschap waar hij jarenlang deel van heeft uitgemaakt. Hij is er zich ten volle van bewust dat er nog heel wat conservatieve krachten zijn die zijn levensstijl afkeuren.

Máár het is ook een erg grappig boek met hilarische observaties en statements, en geschreven in wat waarschijnlijk de de typische taal voor de Caribische migranten is die naar Londen zijn verhuisd en in dit Londense district wonen. Barry wil nog steeds de dag plukken en van de geneugten des levens genieten, drinken en feesten als en wanneer hij het nog kan. Zijn partner

Morris is rustiger en probeert hem mee in het gareel te houden. Dan zijn er nog zijn twee dochters, de jongste Maxime die steeds zijn favoriete was, en Dora, die dit steeds gevoeld heeft en daarom meer de kant van haar moeder kiest. De relaties met zijn familie komen mee terecht in de draaikolken die nu in de versnelde stroom van zijn leven opduiken. Barry is een man die niet voor een kleintje vervaard is, zegt en doet niet altijd even vrouwvriendelijke dingen, en al zeker niet tegenover zijn vrouw en haar vriendinnen, maar is tegelijkertijd een karakter waarvan je wel moet houden door de manier waarop hij in het leven staat. Genoten van deze roman die wel niet in het Nederlands vertaald is.

Spannende boeken, tweemaal 'cosy crime' 

• De Christiemoorden - Dominique Biebau: Een geschikte misdaadroman om tijdens een rustige zomeravond of twee te lezen.  
  
  
• Born to be wild - Ines Nijs: Ook dezelfde mening toegedaan als hierboven. Lees hier mijn leeservaring. 

 Novelles

• Sneeuw, hond, voet - Claudio Morandini: een prachtige novelle waarin ik volledig werd meegenomen. Waarom ik dit boek tip, lees je hier.
  
  
• De doden - James Joyce: Een klassiek, episch verhaal van deze grote Ierse auteur en waarschijnlijk het bekendste uit zijn bekende bundel The Dubliners (De Dublinezen). Dit wordt wel eens gepromoot als het mooiste verhaal van alle short fiction die ooit geschreven is. Zeker de laatste pagina's zijn subliem geschreven. 
  👉Het verhaal gaat over een man, Gabriel Conroy, die samen met zijn vrouw Gretta een Kerstfeest bezoekt waarop familie en vrienden aanwezig zijn. Joyce beschrijft de gesprekken tussen de verschillende bezoekers die over van alles gaan, en er wordt ook muziek gespeeld. Terug samen in het hotel krijgt hij een revelatie die zijn gevoelens en gedachten op zijn kop zet. Naar het einde toe spat de melancholie en de nostalgie van de bladspiegel.

Jeugdboeken

• Kus me & Wespennest (bundel) - Bart Moeyaert: twee verhalen uit het vroegere werk van Bart over tieners die het moeilijk hebben met erbij te horen en/of niet goed in hun vel zitten. Heel graag (terug) gelezen. 

Poëzie

• De liefdegesdichten - Leonard Nolens: Mooi mooi mooi! Weer een poëtische ontdekking. Laat zijn bundels maar komen! 

Non-fictie

• De theorie van de 1 of 2 - Ish Aït Hamou: Ik was opnieuw overtuigd geraakt door enkelen in mijn omgeving om iets van tv-persoonlijkheid Ish te lezen.
  👉In dit kort essay probeert hij zijn theorie uit te leggen over hoe een minderheidsgroep zich kan gedragen als 1 of 2 personen van deze groep zich zichtbaar hebben bewezen t.o.v. de meerderheid in de samenleving, en dat dit gevoeld wordt alsof er maar enkele plekken voor deze groep "vrij" zijn om ingenomen te worden. Dit zou leiden tot enerzijds jaloezie en anderzijds een verwachting dat eerdere 'oudere' succesvolle personen van deze gemeenschap de weg mee zouden moeten plaveien voor hun jongere achtervolgers, en hun plaats dan zouden kunnen 'afstaan'. Terwijl er eigenlijk plaats zou moeten zijn voor een eerlijke discussie met feedback en constructieve kritiek, en er net méér plaatsen gecreëerd moeten worden. Zo interessant vond ik dit nu persoonlijk ook weer niet. Met de boeken van Ish heb ik al 2x een erg goed gevoel gehad, maar met een paar andere ook 'het net niet'-gevoel. Mijn excuses aan de liefhebbers van zijn werk en hemzelf.

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Your reaction will become visible after I will have approved it. Votre réaction devient visible après que je l'aurai approuvée.

Born to be wild - Ines Nijs

Afwisselende en invoelende misdaadroman met de nodige couleur locale

Ik moest opzoeken welke versies er allemaal bestaan van de song "Born to be wild”. Het originele van Steppenwolf (nooit in Werchter gestaan) en dan vooral de versie van Bruce Springsteen (dit jaar nog met een eigen concert), zo ver gaat dikwijls mijn passieve kennis van rockklassiekers. Om deze eerste misdaadroman van Ines Nijs te lezen is dat gelukkig geen must.

De protagoniste van het eerste deel van haar voorziene trilogie is de journaliste, Lexi Callier, die nu dat haar blinde dochter Laetitia haar opleiding kan vervolgen op een internaat, haar job spannender wilt maken met wat onderzoeksjournalistiek i.p.v. de plaatselijke kermiskoers te verslaan in één paragraaf. Op een plaatselijke benefietactie komt ze in contact met een naburige motorclub die zich kandidaat heeft gesteld om rond te rijden met geïnteresseerde klanten ten voordele van het goede doel. Motard Leo neemt haar dochter mee op een ritje voordat ze naar het internaat vertrekt en daar haar wereld zal verbreden. Lexi is zelf verslingerd aan een eigen motor en heeft geen schrik om haar verstandige dochter toe te vertrouwen aan hem. De motorclub die rijdt onder de naam Sons of Jinx lijkt haar wel een club om zich eens in te verdiepen. Zowel Leo als haar redactiebazin Anna waarschuwen haar voor de voorzitter van de club Martin Verwey, die zich anders voordoet in het dagelijkse leven dan hoe hij echt is. Zowel Anna als Martin willen toevallig dat ze haar artikel voor publicatie eerst te lezen krijgen. En de club blijkt inderdaad gaandeweg niet zo maar een “motorclub” te zijn.

Drie perspectieven heeft de auteur voor ons in petto om het boek spannend en afwisselend te houden. Naast de standpunten van Lexi en Leo, genoeg namen met een ‘L’ trouwens, leer je ook die van Joene Joassin kennen – een allitererende naam dan weer – de vriend van de jonge vrouw Vero die als gevolg van een spuit is overleden, waarover je aan het begin van het boek al kan lezen. Ines weet hoe ze de motivatie en psychologie achter haar verschillende personages aan het licht moet brengen. Je kan je zo goed inleven in het verhaal. Ook is deze thriller niet overheersend wit, zoals nog te veel gebeurt in dit genre in ons Vlaamse landje, met dank aan de interculturele bagage van de schrijfster. Het Senegalese motorclublid Alassane krijgt voldoende achtergrond en ‘airplay’ mee wat ik best apprecieer. 

Op een aantal momenten voel je de spanning opbouwen om dan weer wat te gaan liggen. Het plot zit goed ineen. De finale is in een aantal fases knap opgebouwd. De Vlaamse couleur locale is herkenbaar, hoewel dat net voor mij niet echt hoeft. Tóch krijg ik zoals dikwijls met dit misdaadgenre weer het gevoel dat er al heel wat voorbeelden zijn gepasseerd van misdaadboeken waarin journalisten of agenten, vrouwelijke én mannelijke, aan geloofwaardigheid verliezen door koppig hun eigen zin te doen, en zonder collega te werken zoals meestal wel het geval is in het dagelijkse politionele leven. Op die manier brengen ze hun eigen leven of dat van hun geliefden natuurlijk in gevaar.

Toegegeven, mijn grote misdaad- en roman schrijvende held, wijlen Henning Mankell, heeft van de koppige detective mee de (Scandinavische?) trend gezet. Ook de Zweedse Liza Marklund heeft het concept van koppige vrouwelijke onderzoeksjournaliste meer dan uitgebuit zodat ik ze ooit na een tijdje verveeld aan de kant heb gelegd, en waaraan ik ook moest denken bij het lezen van dit boek.

Dat “verveeld raken” van bepaalde trucs die je oploopt bij een overdaad aan dit genre, wijt ik helemaal aan mezelf. Aan Ines’ schrijfstijl ligt dit helemaal niet, die is vlot te lezen met het nodige oog voor detail. Ik ben zo een lezer die pas op de details kan letten van een spannend boek als ik al iéts weet over het slot en daarom tegenwoordig al eens durf doorbladeren, anders lees ik te snel. Geen idee of dit herkenbaar is trouwens.

De titel en de setting zijn luchtig gehouden met de klemtoon op ‘vrijheid’ waardoor het verhaal ook niet echt beklemmend aanvoelt. Dat was misschien ook niet de bedoeling, maar een broeierig exotischer verhaal kan wie weet wel bij de volgende titel “Alors on danse”, geleend van de intercontinentale superster Stromae aan bod komen, Ines? (en wél een van mijn favorieten) Een verhaal dat zich wie weet zou kunnen afspelen in Senegal? En eveneens zoals de lyrics van deze song opnieuw een meer maatschappelijk thema zou kunnen zijn? ’t Is maar een vraag hé die gesteld wordt. ;-) 

Met dank aan Uitgeverij Manteau voor het recensie-exemplaar.

Titel: Born to be wild 

Auteur: Ines Nijs

Uitgever: Manteau

Jaar: 2024

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Your reaction will become visible after I will have approved it. Votre réaction devient visible après que je l'aurai approuvée.

Gelezen in mei en juni 2024

Privé-domein & memoires

• Een ander leven - Bart Moeyaert: Een boek dat je moét lezen, zeker als je opgegroeid bent met het werk van Bart. Ik raad dit boek hier aan. 
   
• Notes on grief - Chimamanda Ngozi Adichie: Een bibliotheekboek dat ik tip op Goodreads en op Antwerpen Leest. 

Romans

• Mannen in de zon - Ghassan Kalafani: Kanafani was een Palestijnse schrijver die de eerste Palestijnse "verzetsliteratuur" schreef. Uitgeverij Jurgen Maas publiceert specifiek literatuur uit de Arabische wereld en bracht deze nieuwe uitgave en vertaling van dit boek uit in november vorig jaar. Het boek speelt zich af in het begin van de jaren 1950 en gaat over drie mannen van verschillende generaties die hetzelfde doel hebben: vluchten uit de vluchtelingenkampen waar ze zich bevonden, vertrekkend vanuit Basra, Irak naar Koeweit op zoek naar een beter leven.
  
  Het verhaal gaat over drie verschillende generaties Palestijnen, de Nakba of de Catastrofe (de verdrijving van de Palestijnen uit hun thuisland in 1947-'49) bij de stichting van de staat Israël en de vluchtelingenkwestie. Een erg interessant maar hard verhaal in een heel mooie schrijfstijl met verschillende lagen en metaforen.
  
  Dit boek werd voor het eerst gepubliceerd in 1963 in Beiroet, Libanon, waar de schrijver toen woonde en betrokken was bij de Palestijnse verzetsbeweging PFLP . Hij werd in 1936 geboren in Akko, Palestina, toen onder Brits mandaat. Op 36-jarige leeftijd werd hij vermoord met een autobom in Beiroet.
  
  
• The Handmaid's Tale - Margaret Atwood (Het verhaal van de dienstmaagd): Ik las dit boek opnieuw om met mijn leesclub te bespreken in mei. Mijn enthousiaste bespreking uit 2018.
  
  
• Bechamel Mucho - Dimitri Verhulst: Genoten van deze nieuwe en vooral zomerse roman van deze schrijver waarin hij onze maatschappij op zijn eigenwijze en vooral hilarische manier aan de kaak stelt. 

(Vrij) Kort en ook wel spannend

• Het gouden ei - Tim Krabbé: Een klassiek kort maar erg goed opgebouwd spannend en creepy verhaal dat ik na zo veel jaar nog moest 'inhalen' maar met veel plezier. Daarna ging ik naar de gerestaureerde verfilming van dit boek Spoorloos, een film van 1988, met een jonge en toen al uitstekende Gène Bervoets als hoofdrolspeler. Ook echt een geweldige film en aanrader! 
  
  
• De brandstichter - Egon Hostovský: Ik kreeg dit recensieboek via uitgeverij EPO, en uitgegeven bij Zirimiripress. Een erg goed en sfeervol verhaal vol met kleurrijke figuren dat zich afspeelt in een dorp in Oost-Bohemen. Hostovský was een Tsjechische auteur (1908-1973) en dit boek leverde hem de Tsjechoslowaakse Staatsprijs voor de Literatuur op. Mijn boekbespreking.
  
  
• Jij - Annelies Verbeke: een bundel van 9 kortverhalen vanuit het uitzonderlijke Jij-perspectief, waarvan ik er al een heel aantal had gelezen blijkbaar. Het slotverhaal was wel nog niet eerder gepubliceerd. Ik hou van het werk van Annelies. 

Poëzie

• Ik heb een afgehakte hand voor je meegenomen - teksten en kanttekeningen - Ghayath Almadhoun: Een poëzietip van mij hier. Je vindt ook een mooi artikel in de NRC over deze dichtbundel.  
  
  
• Licht dat naar ons tast - Bernard Dewulf
  
  &
  
  
• De Oostakkerse gedichten - Hugo Claus: Twee standaardwerken uit de Vlaamse poëzie. Geweldig! 

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Your reaction will become visible after I will have approved it. Votre réaction devient visible après que je l'aurai approuvée.