Zoeken in deze blog

29 mei 2022

Elk meer een zee. Jeder See ein Meer. - DasKULTURforum

Op een poëtische reis door het oostelijke buurland


Elk meer een zee. DasKULTURforum - cover


Deze prachtige poëziebundel kwam tot stand door de bijdragen van 6 Vlaamse en 6 Duitse dichters, 2 samenstellers, Ine Van Linthout en Stefan Wieczorek, waarvan die laatste eveneens de Duitse vertalingen op zich nam, en Erik De Smedt de Nederlandse vertalingen. Het dromerige ook zeer geslaagde omslagbeeld is dan nog eens van kunstenaar Koen Broucke, een uitsnede uit zijn “Seascape”. DasKULTURforum Antwerpen*, een interculturele organisatie die sinds 2012 Duitse cultuur in Antwerpen aanbiedt en promoot en sinds 2014 een partner van het Goethe-Instituut is, brengt deze bundel uit i.s.m. Uitgeverij Vrijdag. 

De namen van de zes deelnemende Vlaamse dichters doen allemaal meer dan een belletje rinkelen, en van de meesten heb ik ook al werk gelezen, sommigen horen zelfs bij mijn favorieten (Charlotte Van den Broeck, Maud Vanhauwaert). Van de Duitse dichters kwam er me geen enkele bekend voor. Introducties van namen door Poetry International, Versopolis, en dergelijke initiatieven blijven dan ook meestal niet bij mij hangen. 

De bundel bevat poëtisch en letterlijk grensverkeer. De dichters gaan in elkaars land op bezoek, en doen ons belanden op toeristische trekpleisters, plaatsen uit het collectieve of het persoonlijke geheugen van de dichter in kwestie. 

Christoph Wenzel werd geïnspireerd door de Ronde van Vlaanderen terwijl Nora Gomringer de sporen van haar tante volgt langs Belgische marktjes en dorpen. De Duitse dichter Stan Lafleur neemt ons mee naar de ‘massief bebouwde’ Belgische kust, met Charlotte Van den Broeck gaan we op bezoek in Berlijn, en Max Temmerman leidt ons door Leipzig. De dichters kwamen elkaar tegen op promotietour voor hun bundel, op de Frankfurter Buchmesse in 2016 toen Vlaanderen en Nederland samen gastland waren of op de 100ste verjaardag van Bezette Stad in het Paul van Ostaijen-jaar in 2021 door de organisatie deBuren, en nog bij andere initiatieven. 

De titel duidt op de woordspelingen waar de dichters mee aan de slag gingen dankzij de taalgelijkenissen én -verschillen tussen de twee talen. (het meer = der See, de zee = das Meer, die See) Voor wie de andere taal ook wat kent, is het daarom meer dan boeiend om de poëzie in de twee talen te lezen. Het ritme en de woorden vloeien toch net wat anders uit de pen en in het hoofd. Beide teksten, zowel het origineel als de vertaling, kunnen dan naast elkaar bestaan, ook al klinkt de vreemde taal misschien net altijd wat lyrischer. 

Andy Fierens introduceert Alexander von Humboldt in zijn gedicht, Carmien Michels laat zich inspireren door een Duitse romantische dichteres uit de negentiende eeuw, en Tristan Marquardt stelt zich vragen op de plekken voor de doden bij oorlogsmonumenten en op soldatenbegraafplaatsen in de westhoek. Voor ieder is er wat wils en valt er wat te rapen. Even op reis gaan aan de hand van poëtische wedervaringen behoort met deze bundel voor iedereen tot de mogelijkheid. 

Tristan Marquardt:

FRAGEN AN DEN ORTEN FÜR DIE TOTEN

[…]

die frage, wer fiele
die antwort, wer fiel?
-
und gibt es eine schrecklichere beleuchtung als die des schweigens
wenn es abwesendes zeigt?
oder ordnest du die wörter so lang
bis es dich auf die seite der sprechenden treibt?

VRAGEN OP DE PLEKKEN VOOR DE DODEN

[…]

de vraag: wie zou sneuvelen
het antwoord: wie is gesneuveld?
-
en bestaat er een gruwelijker belichting dan die van het zwijgen
als dat het afwezige laat zien?
-
of schik je de woorden zo lang
tot het je de kant van de sprekenden op jaagt?

Vertaling: Erik De Smedt

Titel: Elk meer een zee. Jeder See ein Meer.
Samenstellers: Ine Van Linthout, Stefan Wieczorek
Vertalers: Stefan Wieczorek, Erik De Smedt
Uitgevers: DasKULTURforum, Uitgeverij Vrijdag
Jaar uitgave: 2022

(*De activiteiten van DasKULTURForum zijn erg uiteenlopend, van een boeiende leesclub Duitse literatuur – eigen ervaring – via kinderworkshops, tentoonstellingen en wandelingen tot projecten rond mode en streetart, en andere events.) 

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Populaire blogs