Crossroads - Walter Van den Broeck

Kleurrijke kroniek over een volkscafé en over het leven 

“Onmiddellijk na de big bang ging het snel mis. Het voorlaatste mankement was: Het Leven; het voorlopig laatste: De Mens.”

Zo luidt de geweldige openingszin van de nieuwe roman Crossroads van Walter Van den Broeck, een van de grootste prozaïsten in het Nederlandse taalgebied. Gepubliceerd bij uitgeverij Vrijdag om de 80ste verjaardag van deze auteur te vieren. Handig hoor om de mijlpalen van hun auteurs zo in de kijker te zetten. Van den Broeck is bekend van zijn vierdelige romancyclus Het beleg van Laken, zijn grote roman Brief aan Boudewijn en hij kreeg zowel de staatsprijs voor zijn toneel- als zijn prozawerk.

Tot de dood zin proberen te geven aan het zinloze leven in dit tranendal, dat is zo ongeveer de boodschap van Walter Van den Broeck. Dat de schrijver in enkele pagina’s even de geschiedenis van de wereld, van België en van Olen op een vermakelijke inzichtelijke en persoonlijke manier uit de doeken doet, is een goede niet alledaagse manier om dan in te zoomen op een klein verhaal uit zijn geboortedorp Olen, waar hij enkele jaren geleden op uit kwam bij het lezen van de krant. De verdieping boven het café ‘In de kroon’ in Olen werd de laatste rustplaats van de twee zussen Maria en Jen, die het café van hun ouders jaren hadden verdergezet. Voor dit verhaal moest een andere roman waar hij aan bezig was, even wijken. 

In Crossroads wordt er vlees en bloed gegeven aan het verhaal over hoe het leven van deze dames had kunnen zijn, het is zo realistisch geschreven dat de lezer helemaal kan meegaan in een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid. De gevierde schrijver kende de zussen goed, want bezocht het café regelmatig, vanaf dat hij tiener was. De dames waren nooit getrouwd en zetten het café verder omdat ze dit hun moeder hadden bezworen nadat hun vader was gestorven. Ze stierven eenzaam omdat ze zichzelf uit het openbare leven hadden teruggetrokken en te trots waren om hulp te aanvaarden. Respect kregen ze wél, de buren en cafébezoekers spraken vol lof over Jen die het bijna vijftig jaar had volgehouden als cafébazin, en Maria die opgeleid was en werkte als kleuteronderwijzeres, maar achter de toog bijsprong bij grote drukte. Ze sloten het café in 2001 toen er naar de euro werd omgeschakeld – is dat nog mààr 20 jaar geleden? De opgestapelde en verstofte herinneringen die waren opgeslagen in de verlaten ruimte waar het café ooit was, moesten na hun dood fysiek worden opgeruimd. 

Net als in Brief aan Boudewijn en in vele eerdere boeken van hem, zet Van den Broeck in Crossroads zijn herinneringen aan zijn jeugd om in een heerlijk verhaal met een vanzelfsprekend ogend gemak om u tegen te zeggen. Hij neemt de lezer helemaal mee en dompelt je onder in de sfeer en in de geschiedenis van de zussen en van Olen zelf. De lezer wordt voorgesteld aan kleurrijke personages die het café In de Kroon bezoeken en leert de cité van Olen en wie er daar woonden kennen, waar de schrijver zelf ook vandaan komt. Hij voert zichzelf, een van zijn twee zonen en een vriend van die zoon ook op in het verhaal. De dialogen zijn gebracht in het plaatselijke dialect, en de taal is zo helder als pompwater. Zinnen rijgen zich als vanzelf aan elkaar en vormen een vlot te lezen verhaal. Het leven bekeken vanuit het dorpscafé, de plaatselijke dynamieken, de gewone mensen: dat is waar het in het werk van Walter Van den Broeck over gaat. Hij is een kroniekschrijver die met humor en mededogen schrijft over wat en wie hij dagelijks tegenkomt. Ook deze fijne roman is daar weer een mooi voorbeeld van. 

Titel: Crossroads
Auteur: Walter Van den Broeck
Uitgever: Vrijdag
Jaar uitgave: 2021