Kust mijn gluten – Bart Verhoeven

Snedige en vlotte maatschappijkritiek om te herlezen

Waarom zouden “natuurwappies”, de irritantste nozems volgens de auteur van dit boek, in een straal van tien kilometer rond elke Vlaamse wereldwinkel rondlopen? En daarmee bedoelt Bart Verhoeven, oprichter van de website Het beleg van Antwerpen, voor alle duidelijkheid ‘welzijnsgoeroes die dromen van een zogenaamde terugkeer naar de natuur’. En die geloven dat ‘de verloren gegane band met de natuur vooral van spirituele aard is’. Niet echt logisch als je ten eerste al meer dan 20 jaar vrijwilliger bent geweest in twee flink uitgewassen Antwerpse wereldwinkels waar er in de omgeving geen groen te vinden is behalve dan van het huidige Oxfam-logo, en je ten tweede donders goed weet wat het verschil is tussen fairtradeproducten en wat er zogezegd ‘uit de natuur’ komt? (Olie komt ook uit de natuur, evenals gas…) 

Enfin, LOL. Ik en andere wereldwinkeliers hoeven zich geen zorgen te maken, het is gewoon wat reclame voor het 50-jarige Oxfam-Wereldwinkelnetwerk in Vlaanderen, in een van vele woordspelingen en uitdrukkingen gespeend boek. Toch maar even aangrijpen dan. :-) 

Dit boek wil de tijdsgeest van het huidige Vlaanderen interpreteren en becommentariëren op een zeer persoonlijke, satirische en tegelijkertijd liefdevolle manier. Het helpt zeker om een gedegen inzicht te krijgen in hoe onze maatschappij de laatste vijf jaar veranderd is, en is een aanklacht om niet zomaar alles aan te nemen wat je te gemakkelijk voorgeschoteld wordt, uiteraard zonder fake nieuws en desinformatie te geloven of zelf te gaan spuien. Zich te baseren op wetenschap en experten die hun specialisatie eer aandoen, en niet daarop aangevallen horen te worden. Het gezond verstand laten spreken dus.  

In verschillende korte stukjes schrijft Bart snedig en gewoon logisch en rationeel over verschillende onderwerpen die onze maatschappij en vooral de generatie van de millennials parten is gaan spelen. Individualisme, consumentisme, sociale media, de voortdurende druk om succesvol te zijn, geen gebrek maar een slechte verdeling van welzijn evenals aan samenhang, de coronapandemie, klimaat, racisme, en ga zo maar verder. Daaruit worden meestal enige quotes gelicht die wat meer reliëf geven aan de tekst zo zonder prentjes en ‘memes’, om toch min of meer wat variatie te geven aan de bladspiegel. 

Ook hoef je het niet per se eens te zijn met al de meningen van de auteur in kwestie want dit boek is net een uitnodiging om meer respect en empathie te betonen voor je medemens en er te zíjn voor elkaar. 

“We zijn geen eilanden. We hebben elkaar nodig. Is het niet zeker even belangrijk dat we de jeugd leren omgaan met conflict en sociale spanningen, als dat we ze laten zoeken naar goedkeuring en aanvaarding? Welke notie van samenhang geef je mee als iedereen uitsluitend nog als individu behandeld wordt? Ik blijf met die vragen zitten.”

Er zijn vele andere mooie statements te vinden in het boek. Een opsomming hiervan maken, is niet echt de bedoeling. Of misschien toch nog eentje: “Fatsoen is de nieuwe punk”, zo wordt zenboeddhist Tom Hannes geciteerd, eentje dat ook door standup comedian Michael Van Peel enkele jaren geleden werd verwerkt in een knappe monoloog over het gebrek aan empathie in ons (politieke) discours. Dat laatste kan ik zeker ook beamen. 

Bart heeft zich in een vrij Vlaamse en informele stijl uitgedrukt, op een manier waarin Vlaamse millennials met elkaar communiceren, dat evenwel nog begrijpelijk moet zijn, ook voor de meeste noorderburen. De commentaar op de Vlaamse maatschappij vereist evenwel wat inzicht in haar politieke en culturele wereld. Maar laat dat geen obstakel zijn voor eenieder die een frisse en opgeruimde blik kan gebruiken op een herkenbare dolgedraaide wereld, waarin de “me-time” en de isolatie weleens te veel kunnen worden. En waarom het boek juist deze titel heeft gekregen, staat mooi uitgelegd in het voorwoord. 

Titel: Kust mijn gluten
Auteur: Bart Verhoeven
Uitgever: Borgerhoff&Lamberigts
Jaar uitgave: 2021

 ----- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd.