Ik dacht dat jij - Joke van Leeuwen

Een dun maar veelzeggend, heel ongemakkelijk boek

Joke van Leeuwen is blijkbaar in 1978 begonnen in het cabaret in het Camerettenfestival. Dat wist ik nog niet maar hier (https://www.youtube.com/watch?v=zQtZehCe_WY) is er een geluidsopname van te vinden op YouTube. Ondertussen is ze een van de meest veelzijdige schrijvers voor kinderen en volwassenen van de lage landen. Als auteur van proza en poëzie, performer en illustrator werd zij voor haar veelzijdige werk onder prijzen bedolven, onder andere met de Gouden Ganzenveer, de Constantijn Huygensprijs, de C. Buddingh-prijs, enkele Zilveren Griffels en een Gouden Uil. Een interessant interview uit De Standaard (DSL-magazine) over ‘De kunst van het leven’ met Jelle Van Riet zet haar carrière en een aantal van haar werken in de schijnwerpers. (https://www.standaard.be/cnt/dmf20230330_95258208 - betaalmuur)

In haar nieuwste korte roman Ik dacht dat jij geeft ze onverwacht en gedurfd een stem aan een naamloze man, die met alle macht en regelmatig probeert zijn nieuwe vrouw Zigi ervan te overtuigen dat hij van haar houdt. Maar van op de eerste pagina heb je door dat hij, een mislukte kunstschilder, een egoïstische en jaloerse kleinzielige man is die Zigi, een knappe talentvolle violiste die het inkomen binnenbrengt en af en toe in het buitenland optreedt, niet verdient. Hij vindt zichzelf net zo goed als Van Gogh maar in werkelijkheid stelt hij slechts een paar werken tentoon in een nieuw geopend buurtrestaurant waar hij slechts één schilderij kan verkopen.

Hij ziet enkel hoe hij alles hebben wil en houdt totaal geen rekening met de anderen rondom hem. Je vindt hem een afschuwelijke narcistische man en toch blijf je verder lezen hoe Joke van Leeuwen ontrafelt op welke manier hij de schuld telkens op anderen probeert af te schuiven en zijn geliefde tracht te manipuleren dat zij het is waardoor hij zo afziet. Zodoende gaat Zigi aan zichzelf twijfelen, dit is wat men nu in de psychologie ‘gaslighting’ noemt. Af en toe neemt hij je mee naar zijn jeugd waardoor je een blik kan werpen op het gezin waar hij zelf in opgegroeid is, in hetwelk hij even hard leerde schreeuwen als zijn ouders en van zijn vader al geen goed voorbeeld kreeg.

Vele scènes zijn veelzeggend voor de lezers om het karakter van de man te kunnen doorgronden, hoewel hij zelf niet inziet dat hij het probleem is en het net daarom is dat zijn eerste vrouw er samen met zijn dochter Lotta vandoor is gegaan naar Oostenrijk. De belangrijkste verhaallijn in deze korte roman is dat hij Lotta tracht terug te vinden. Hoe het komt dat Zigi wél zo lang bij hem blijft, begin je je ook af te vragen naarmate je die man minder en minder kan verdragen. Zo stevent de roman in een snelle vaart af naar een onontkoombaar maar nogal verwacht einde. Joke van Leeuwen overtuigt met haar beklemmende toon en het consequent aanhouden van het perspectief van de dader in het verhaal. Daardoor blijft wat je leest veel langer plakken dan je van dit dunne maar oh zo veelzeggende boek in eerste instantie zou verwachten.

Titel: Ik dacht dat jij
Auteur: Joke van Leeuwen
Uitgever: Querido
Jaar: 2023

--- Je reactie wordt pas zichtbaar nadat ik ze heb goedgekeurd. Your reaction will become visible after I will have approved it. Votre réaction devient visible après que je l'aurai approuvée.